• Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de voettekst

Palliatieve zorg

  • Palliatieve zorg
    • Wat is palliatieve zorg?
      • Verlichting van klachten
        • Pijnbestrijding
        • Symptoombestrijding
      • Begeleiding
        • Gesprekken
        • Levensvragen
        • Complementaire zorg
    • Waar vind ik het?
      • Thuis
        • Mantelzorg
        • Hulpmiddelen
        • Ondersteuning door vrijwilligers
        • Maaltijdvoorziening
        • Alarmering
      • In het ziekenhuis
    • Wanneer start palliatieve zorg?
      • Kanker
      • Dementie
      • Longziekten
      • Hartfalen
      • Nierfalen
      • Parkinson
      • Kinderen
    • Voordelen van palliatieve zorg
    • Vooroordelen over palliatieve zorg
    • Waarom heet het zo?
    • Extra hulp
    • Verhouding tot euthanasie
    • Goede doelen
    • Particuliere thuiszorg
  • Hospice
    • Historie
    • Hospice De Duinsche Hoeve
  • Levenseinde
    • Waar wil ik sterven?
    • Het gewone sterven
    • Feiten over sterven
    • Misverstanden
    • Levenseindegesprekken
      • Hoop
    • Beslissingen over het levenseinde
      • Euthanasie en hulp bij zelfdoding
      • Palliatieve sedatie
      • Stoppen met eten en drinken
      • Andere beslissingen
      • Overbehandeling
    • Waken
    • Uitvaart
      • Uitvaartbedrijven
  • Inloophuis
  • Mantelzorg
    • Praktische hulp
    • Juiste informatie krijgen
    • Emotionele steun
  • Zorgplanning
    • Hulpmiddelen voor gesprekken
    • Wensverklaringen
  • Agenda
  • Blog
    • Mariska Overman
      • Een moeder die er niet meer is
      • Sociaal sterven
      • Rare rouw?
      • Digitale nalatenschap, een zegen?
      • In het land der rouwenden is niemand koning
      • Praten over de dood is zo gek nog niet
      • Toekomstige herinneringen
      • Oneindig leven
      • Zie de mens
      • Een kleine dood
      • You are dead
      • Zomer
      • Sterven als een eskimo
      • Lijkenpikkers
      • To be or not to be?
      • Catch 22
      • Geen sinecure
      • Het gekke van rouw
      • Dubbel dood
      • Ooit
      • Van ‘vechten tegen’ naar ‘vechten voor’
      • Carpe diem, maar met mate
      • De stomste verjaardag ooit
      • Een stappenplan voor doodgaan
      • De ander ben jij
      • De zin en onzin van een bucketlist
      • Pokémon Go
      • De Begraafplaats
      • De ziel van de uitvaartondernemer
      • Niemand die het ziet
      • Chemo voor de ziel?
      • De dood in je achterzak
      • Nog één keer
      • Er is alleen het nu
      • Nieuwjaarswens
      • De dood – Niet te bevatten
      • MH-17
      • Dag lief broertje
      • Zij die Nederland helpen sterven?
      • Al mijn doden
      • “Maar het leven zo is leuker”
      • 44
      • Onsterfelijk tot het einde
      • Hemelse proporties
      • Met een buiging
      • Het woord van de dood
      • Ik stond erbij en ik keek ernaar
      • Een goede dood is geen dood
      • Waardig dood zijn
      • De dood leeft
    • Rob Bruntink
      • Quite Discontinuous
      • Ik ben ik ben ik ben
      • Een begraafplaats is ook een plek van liefde
    • Marinus van den Berg
      • Staande houden op één been
      • Leven naar de dood
      • Soms willen zorgverleners graag de regie
      • Wijds
      • Niet gewild
      • In de stilte
      • Ongeneeslijk gemis
      • Sterven in een geleend bed
      • Aandacht voor familie
      • Het uitleenbed
      • Geen kijkuur
      • Rouwen in december
      • Ik was er niet bij
  • Actueel
    • Recensies
    • Nieuwsarchief
      • Nieuws 2017
      • Nieuws 2016
      • Nieuws 2015
      • Nieuws 2014
      • Nieuws 2013
      • Nieuws 2012
      • Nieuws 2011
      • Nieuws 2010
      • Nieuws 2009
      • Nieuws 2008
      • Nieuws 2007
      • Nieuws 2006
      • Nieuws 2005
      • Nieuws 2004
      • Nieuws 2003
      • Nieuws 2002
      • Nieuws 2001
      • Nieuws 2000
      • Nieuws 1999
  • Encyclopedie
    • A-F
    • G-L
    • M-R
    • S-Z

Vijfde dimensie in palliatieve zorg

21 april 2021 door Rob Bruntink 2 Reacties

In palliatieve zorgverlening is aandacht voor vier dimensies van een mens: de fysieke, psychische, sociale en spirituele dimensie. Hoort daar geen vijfde dimensie bij, de digitale dimensie?

In vakblad Pallium bepleit hoofdredacteur Rob Bruntink aandacht voor die vijfde dimensie. “In de palliatieve zorgverlening overheerst de holistische mensvisie”, stelt hij. “Zorgprofessionals kijken naar ‘de totale mens’, zoals dat heet. Daarbij hoort de bekende vierdeling: de mens kent een fysieke, psychische, sociale en spirituele component. Sinds de jaren 90 van de vorige eeuw is daar langzaam maar zeker een nieuwe component bijgekomen: een virtuele of digitale component. Palliatieve zorgverleners doen er goed aan die component in hun werkveld te integreren. Immers: als de klassieke ‘totale mens’ is gestorven, blijft ‘de digitale jij’ bestaan. Reden voor zorgprofessionals om stil te staan bij de waarde van de digitale data van de patiënt voor de toekomstige nabestaanden.”

Cloud

Volgens Bruntink kan deze digitale erfenis net zo belangrijk zijn als de emotionele en financiële erfenis. Vragen die zorgverleners in concrete zin aan patiënten kunnen stellen zijn onder meer: kunnen jouw nabestaanden straks, na jouw overlijden, over de foto’s en filmpjes beschikken die op je telefoon staan? Kunnen zij ‘in de cloud’, voor zover je dat wil toestaan? Welke wensen heb jij eigenlijk op dit gebied? Het kan volgens Bruntink voor de verliesverwerking van nabestaanden van enorme waarde zijn als die digitale eigendommen voor hen veilig gesteld worden. Het regelen van een digitale nalatenschap is echter nog geen vanzelfsprekendheid, zo bleek in 2018 uit een onderzoek van SeniorWeb: 70% van de senioren heeft niets geregeld. Daarom geldt volgens Bruntink dat zorgprofessionals het als hun taak kunnen zien om patiënten en naasten daarop te wijzen. Ook de Hogeschool Rotterdam bepleitte dat onlangs, zoals te lezen is in dit bericht.

Nazorg

Een tweede digitaal terrein dat volgens Bruntink voor zorgverleners relevant is, raakt de nazorg. “Als ik mezelf even als maatstaf mag nemen: ik heb met vele tientallen mensen hoofdzakelijk digitale contacten (via social media en mailverkeer). Dat zijn vooral mensen die ik via mijn werk ken, maar ook van Facebookgroepen die zich op een specifiek onderwerp richten. Ik heb overwegend geen flauw idee waar zij wonen, hoe zij wonen, met wie zij wonen en in welk sociaal netwerk zij leven. Toch zijn zij behoorlijk belangrijk voor mij. Ik wil hen, mocht ik op korte termijn komen te overlijden, op de hoogte stellen van mijn overlijden. Ik wil hen gelegenheid geven afscheid van me te nemen. Weten nabestaanden naar wie de digitale rouwkaarten verstuurd moeten worden?”

Tegenwerping

Bruntink haalt twee mogelijke tegenwerpingen tegen het idee om de digitale dimensie aandacht te geven bij voorbaat onderuit: Een tegenwerping tegen het uitbreiden van palliatieve zorg met een vijfde dimensie kan zijn dat zorgprofessionals aandacht aan digitale onderwerpen en vragen kunnen besteden vanuit de vier klassieke dimensies. Aandacht voor ‘de digitale vrienden’ kan onderdeel zijn van de sociale dimensie bij voorbeeld. Dat kan inderdaad, stelt Bruntink. “Echter: het is niet vreemd dat relevante thema’s voor patiënten vanuit diverse dimensies te beschouwen zijn. De huidige vier dimensies zijn goed te onderscheiden, maar niet zo makkelijk te scheiden. Neem een symptoom als pijn of benauwdheid: ze kennen een fysieke component, maar hebben evengoed invloed op de psychische en/of spirituele noden. Dat is geen reden om één van de dimensies uit het aandachtsgebied van zorgprofessionals te gooien.”

Een andere tegenwerping kan zijn dat de digitale dimensie een privézaak is, waarmee zorgverleners zich niet hebben te bemoeien. Bruntink: “Het kan inderdaad zo zijn dat patiënten met naasten alles bespreken en regelen wat er maar te bespreken en te regelen valt inzake de digitale thema’s. Het kan dus ook zijn dat zorgprofessionals daarom geen rol hierin hoeven spelen. Dat is echter ook aan de orde bij gevoelens van angst of verdriet die patiënten in de laatste levensfase kunnen ervaren. Patiënten kunnen voor de ondersteuning daarvan terecht in het eigen persoonlijke netwerk. Lang niet alle patiënten doen hiervoor een beroep op professionals. Professionals zijn pas van nut als dat persoonlijke netwerk niet toereikend is, of als er medicatie vereist is om deze gevoelens, die zo sterk te associëren zijn met de psychische dimensie, dusdanig heftig zijn dat zij niet alleen via gesprekken naar een draaglijk niveau te managen zijn. Ten aanzien van de digitale dimensie werkt het net zo: als patiënten en naasten geen behoefte hebben aan voorlichting of begeleiding op dit gebied, zullen zij van dit soort beschikbare zorg geen gebruik maken. Net zoals ook niet iedere patiënt gebruik maakt van de beschikbare geestelijke zorg.”

Meer informatie over Pallium vind je hier.

Categorie: Als je zorg verleent

Lees Interacties

Reacties

  1. Irene Godderij zegt

    22 april 2021 om 20:43

    Ken je het bestaan van Condole?

    Beantwoorden
    • Rob Bruntink zegt

      27 april 2021 om 08:15

      Jazeker Irene, al een paar keer contact met Yvette gehad. Er is in hetzelfde genre ook nog een ‘Dearly-app’. Ken je die ook?

      Beantwoorden

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Footer

Nieuwsbrief Palliatieve Zorg

Blijf op de hoogte, en schrijf je in voor de nieuwsbrief. Je mailadres is in veilige handen bij ons, we doen er verder niets mee.

Snel naar

  • Contact
  • Colofon
  • Vrijwaring
  • Copyright
  • Doneer
  • Nieuwsbrief
  • Over deze site
  • FAQ

Copyright © 2025