Geen subsidie vanwege standpunt euthanasie
Het gemeentebestuur van Rhenen weigert de lokale NPV-afdeling (Nederlandse Patiënten Vereniging) subsidie te verlenen omdat deze organisatie tegen euthanasie is.
Wethouder Guichelaar (PvdA) verantwoordt zijn beslissing in het Reformatorisch Dagblad: `De NPV is er niet voor iedereen. De NPV sluit mensen van hulp uit die euthanasie willen. Ik respecteer het Bijbelse standpunt van de NPV, van waaruit ze deze keuze maken. Maar ik ben voor de scheiding van kerk en staat, en vind dat de overheid niet de taak heeft een religie te verspreiden.”
De landelijke NPV overweegt een proefproces te beginnen. In de praktijk loopt de lokale afdeling een paar honderd euro mis.
Nieuw nummer Pallium
Artsen-in-opleiding krijgen nauwelijks les over palliatieve zorg, zegt Bernardina Wanrooij van de afdeling Huisartsgeneeskunde van het AMC in het recent verschenen nieuwe nummer van Pallium.
“Aspecten van palliatieve zorgverlening komen hooguit op twee of drie dagdelen aan de orde”, zegt ze. “Euthanasie wordt in een middag behandeld, pijn wordt behandeld als het over chronische zorg gaat. Aan de palliatieve términale zorg wordt helemaal mondjesmaat aandacht besteed.”
Andere onderwerpen in Pallium zijn onder meer: de rol van huisartsen bij rouwenden, het jaarverslag van de consultatiediensten palliatieve zorg en het nut van complementaire zorgvormen.
Scholing over kinderpalliatieve zorg
Stichting PAL en het Integraal Kankercentrum Oost hebben een scholing over kinderpalliatieve zorg ontwikkeld.
De scholing is bedoeld om te voorzien in de behoefte aan specifieke kennis over verpleegkundige zorg en begeleiding van ernstig zieke kinderen. De cursus is ontwikkeld na raadpleging van vele betrokkenen in het veld: ouders, verpleegkundigen, artsen en beleidsmedewerkers.
De doelgroep van de scholing bestaat uit (kinder)verpleegkundigen (niveau 4 en 5). De scholing wordt op vier dagen gegeven (waarvan 1 terugkommiddag), in Bunnik. De data zijn: 4 en 25 maart, 15 april en 20 mei.
Voor meer informatie: www.kinderpalliatief.nl of www.ikcnet.nl.
Uitvaartbranche lanceert online tv-station: Uitvaart.tv
Vandaag lanceert de uitvaartbranche een online tv-kanaal over de wereld van begraven en cremeren: Uitvaart.tv. Met het online tv-kanaal hoopt de branche mensen beter en met emotie en beleving voor te kunnen lichten. Het online tv kanaal is (nu nog alleen) bereikbaar op www.uitvaart.tv.
Uitvaart.tv biedt 4 `kanalen`. Ruggengraat van de site is een online serie waarbij presentatrice Femke Karel (28 jaar) de kijker meeneemt op ontdekkingsreis langs de vele vernieuwende mogelijkheden die de uitvaartbranche vandaag de dag te bieden heeft. De eerste uitzending staat in het teken van uitvaartvervoer. Femke Karel laat ons kennis maken met traditionele rouwauto`s in allerlei kleuren maar ook met uitvaartkoetsen, motoren, boten en zelfs met de uitvaart-koe Leentje! De tweede uitzending zal gaat over kisten en lijkwades.
Naast het voorlichtingskanaal biedt Uitvaart.tv (www.uitvaart.tv) ook nog een kanaal met geselecteerde uitvaartreportages. Vandaag kan de indrukwekkende uitvaart van volkszanger Richard Janse worden bekeken. Tevens biedt Uitvaart.tv een serie bedrijfsreportages van crematoria, begraafplaatsen en uitvaartcentra. Medewerker Bina Versteeg van crematorium Rotterdam Hofwijk laat zien, hoe het er aan toe gaat in `haar` crematorium. Tot slot biedt Uitvaart.tv ook nog een serie korte filmpjes met handige weetjes. Zo wordt er uitgezocht welk deel van de as na crematie afkomstig is van de uitvaartkist. En wat het verschil is tussen een algemeen graf en een familiegraf.
Initiatiefnemer van Uitvaart.tv is het Amsterdamse bedrijf Uitvaart.Com, tevens exploitant van de populaire sites Condoleance.nl en Uitvaart.nl. Directeur Peter van Schaik (39 jaar) licht toe: “Internetvideo is sterk in opmars. Steeds meer mensen hebben snelle internetverbindingen die dat mogelijk maken. Daarnaast maakt de groeiende populariteit van oa. de Iphone het mogelijk ook mobiel internetfilmpjes te bekijken. Als uitvaartbranche willen we daar bij zijn. Juist in onze branche staan emotie en beleving centraal. We denken dat we dat beter kunnen bieden met online video, dan met lange tekstpagina`s en plaatjes”.
Uitvaart.tv wordt geproduceerd door de ervaren tv makers van BDK Media (www.bdkmedia.nl) werkzaam vanuit Utrecht en Zwolle.
Els Borst onder vuur
`Wat heeft oud-minister van Volksgezondheid Els Borst met palliatieve zorg te maken? Zij is toch de oud-bewindsvrouw die de euthanasiewet heeft opgesteld?`
Deze vragen stelt een vrijwilliger hardop in een ingezonden brief in Trouw van vorige week zaterdag. De naam van Els Borst is verbonden met een prijs die sinds 2007 wordt uitgereikt aan een initiatief dat erop gericht is de bekendheid, bereikbaarheid en/of beschikbaarheid van palliatieve zorg te verbeteren. Op de Internationale Dag van de Palliatieve Zorg, begin vorige maand, werd de prijs uitgereikt aan een Brabants netwerk palliatieve zorg.
De vrijwilliger, die bij het Rotterdamse verpleeghuis Antonius werkt, verwondert zich erover dat een minister die zoveel voor euthanasie en zo weinig voor de ontwikkeling van palliatieve zorg heeft gedaan, met de naamsverbinding geëerd wordt. Haar verworvenheden op het gebied van palliatieve zorg worden `een magere oogst` genoemd en `zeker geen reden om een palliatieve onderscheiding naar haar te vernoemen`.
Wat cynisch besluit de vrijwilliger: `Vermoedelijk heeft palliatief Nederland voor Els Borst gekozen omdat ze een bekende persoon is. De naam van een oud-minister maakt natuurlijk meer indruk dan die van een anonieme hospicevrijwilliger die onbetaald maar idealistisch zijn koesterende handen uitstrekt naar de stervende mens.`
Els Borst is na haar ministersschap voorzitter geworden van de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties.
Winnaar fotowedstrijd schenkt prijs aan Hospice Zuid-West Friesland
In het voorjaar van 2009 heeft Monuta een fotowedstrijd uitgeschreven om het tienjarig bestaan van het Monuta Charity Fund te vieren. De wedstrijd met als thema ‘het einde, herinneren en een nieuw begin’ leverde veel ontroerende foto’s op. De mooiste dertig foto’s vormen samen een bijzondere expositie.
Deze expositie werd donderdag 29 oktober feestelijk geopend door MCF-bestuursvoorzitter Erica Terpstra. Bij de opening ontving de winnares van de fotowedstrijd mevrouw van Dam uit Sneek een cheque van € 5.000 die zij overhandigde aan het Hospice Zuid-West Friesland.
Congres Tijd voor Palliatieve Zorg
Op dinsdag 8 december wordt in Ede het congres `Tijd voor Palliatieve Zorg` gehouden. Er is onder meer aandacht voor palliatieve sedatie, pijn bij kanker en euthanasie zonder euthanasie.
In de ochtend zijn er plenaire lezingen over palliatieve sedatie en het Zorgpad Stervensfase. In de middag kunnen diverse workshops worden gevolgd, zoals over onrust, pijn bij kanker en euthanasie (`een goede dood`) zonder euthanasie (de handeling).
Voor meer informatie en inschrijving: www.bsl.nl/palliatievezorg
Hospice Cadenza op tv
KRO`s Kruispunt zendt op 25 oktober een documentaire uit over het Rotterdamse centrum voor palliatieve zorg Cadenza: “Je gaat dood zoals je geleefd hebt”.
In `Je gaat dood zoals je geleefd hebt` worden enkele bewoners van Cadenza gevolgd in hun laatste levensweken. Mevrouw Onneweer bijvoorbeeld, is helemaal klaar voor het sterven. ‘Ik vind het heerlijk als ik aan mijn eindje mag komen’, zegt ze schaterend. ‘want ik krijg het altijd beter, dus waarom zou je het uitstellen?’.
Bewoonster mevrouw Groen vindt haar uiterlijk erg belangrijk en wil niets liever dan een nieuw permanent. Een paar weken voor haar dood trekt Diana, verzorgende bij het hospice, daar een hele ochtend voor uit. Na afloop ligt mevrouw Groen uitgeteld in haar bed. ‘Ik ben moe’, zucht ze. ‘Maar je bent wel mooi moe’, grapt Diana.
Kruispunt, zondag 25 oktober, 22.40 uur, Nederland 2. De herhaling wordt uitgezonden op maandag 26 oktober, 11.25 uur, ook Nederland 2.
Vrijkaarten De Afscheidsmonologen
Hoe zou je willen leven als je doodgaat? Uw persoonlijke antwoord op deze vraag kan 2 vrijkaartjes opleveren voor het toneelstuk De Afscheidsmonologen.
De vrijkaartjes worden ter beschikking gesteld op de website www.doodgewoonbespreekbaar.nl. De kaarten kunnen verzilverd worden op 2 november in de schouwburg in Gouda. Op 12 oktober wordt de winnaar bekend gemaakt.
Orgaandonatie: ja of nee
Deze week is een nationale campagne gestart voor orgaandonatie. De campagne ‘Nederland zegt Ja’ vraagt iedereen die nog niet als donor is geregistreerd om een keuze te maken: ja of nee?
Ruim 7 miljoen mensen in Nederland hebben zich nog niet uitgesproken over het donorschap. Uit onderzoek blijkt dat zo’n 3 miljoen van hen wel positief tegenover donatie staan, maar ze hebben zich nog niet geregistreerd. Deze campagne roept op de keuze te registreren via de website www.jaofnee.nl.
De campagne is nodig omdat er een tekort aan donoren is. De campagne, die minimaal 3 jaar gaat duren, is erop gericht het tekort terug te dringen. Met de campagne willen het ministerie van VWS, gezondheidsfondsen en andere organisaties mensen over de streep trekken om hun keuze te registreren.
‘Ja’ zeggen tegen orgaandonatie betekent overigens niet dat organen na het overlijden inderdaad voor transplantatie gebruikt worden. Dat is van veel factoren afhankelijk. In de praktijk blijkt dat er zeker 10.000 potentiële donoren nodig zijn voor één orgaan.
De campagne is een initiatief van onder meer het Astma Fonds, de Nederlandse Cystic Fibrosis Stichting, Diabetes Fonds, Hartstichting, Nederlandse Transplantatie Stichting, Nierstichting Nederland en de Stichting Transplantatie Nu!
De campagne zou voorbarig kunnen worden genoemd omdat er wetenschappelijk gezien discussie bestaat over hersendood. Ook is het een eenzijdige campagne: er wordt geen enkele aandacht besteed aan mogelijke bezwaren tegen orgaandonatie.
Koesterkind genomineerd
Het project ‘Koesterkind’ van de Vereniging Ouders, Kinderen en Kanker (VOKK) is door Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en het Innovatiefonds Zorgverzekeraars genomineerd voor de Niek de Jong Prijs.
Met het project Koesterkind reikt de VOKK ouders van kinderen die gaan overlijden een helpende hand zodat zij zich volledig op de laatste periode met hun kind kunnen concentreren. Het project omvat brochures, de mogelijkheid voor telefonisch contact, een informatielijn en een website. Alle producten en diensten die in het kader van dit project zijn ontwikkeld, kwamen tot stand dankzij de ervaringsdeskundigheid van ruim 140 ouders.
De Niek de Jong Prijs wordt iedere twee jaar uitgereikt door ZN voor ‘goed nieuws in de gezondheidszorg’. De prijs is in 2000 geïntroduceerd ter gelegenheid van het afscheid van Niek de Jong, de toenmalige algemeen directeur van Zorgverzekeraars Nederland. De prijs wordt financieel mogelijk gemaakt door het Innovatiefonds Zorgverzekeraars.
De prijsuitreiking vindt plaats op woensdag 4 november op het kantoor van Zorgverzekeraars Nederland (ZN) te Zeist. Over elk project wordt een kort filmpje vertoond en er vindt een live gesprekje plaats met de initiatiefnemers. De jury maakt vervolgens de prijswinnaar bekend. Deze ontvangt uit handen van ZN-voorzitter Hans Wiegel een cheque van € 10.000,–.
Voor meer informatie: www.koesterkind.nl.
Gerard Schellekens in nieuwe Pallium
“Ook al moet ik maanden in de cel zitten, ik zal me – in juridische én morele zin – niet schuldig voelen om de hulp die ik heb gegeven”, zegt Gerard Schellekens, voorzitter van de Stichting Vrijwillig Leven in het nieuwe nummer van Pallium.
Schellekens werd tot tien maanden cel veroordeeld (waarvan acht voorwaardelijk) wegens verleende hulp bij zelfdoding aan een 80-jarige vrouw die in een verpleeghuis in Almelo woonde. De zaak dient in 2010 in hoger beroep.
Verder in Pallium onder meer aandacht voor nurse practitioners in de palliatieve zorg, het academische hospice Demeter in De Bilt, de vraag of palliatieve zorg een specialisme of generalisme is en de bijdrage van fysiotherapie in de palliatieve fase.
Luisterlijn Palliatieve Zorg
Voor mensen in Gelderland, de kop van Limburg en de Noordoost-regio van de provincie Brabant is sinds 1 september de Luisterlijn Palliatieve Zorg ingesteld.
Via het telefoonnummer 0900-222 55 22 kunnen mensen in de laatste fase van hun ziekte en hun naasten informatie krijgen op praktisch en organisatorisch gebied. De lijn is ook bedoeld om een luisterend oor te bieden aan degenen die daar behoefte aan hebben. De luisterlijn is op werkdagen bereikbaar van 13:00-22:00 uur en in het weekend en op feestdagen van 13:00-17:00 uur. De luisterlijn wordt geheel verzorgd door vrijwilligers. Medische vragen over medicatie of behandeling worden niet beantwoord.
De Luisterlijn Palliatieve Zorg is ontstaan uit een samenwerking tussen de afdeling Anesthesiologie, Pijn en Palliatieve Geneeskunde (APPG) van het Universitair Medisch Centrum St Radboud en het Integraal Kankercentrum Oost (IKO), beide in Nijmegen. De Luisterlijn wordt financieel mogelijk gemaakt door een schenking aan het UMC St Radboud.
Het project zal in eerste instantie een looptijd van een jaar hebben. Bij positieve evaluatie zal gestreefd worden naar continuering en inbedding van de Luisterlijn als structureel aanbod. In de regio’s Amsterdam-Diemen en Haaglanden bestaan reeds enige tijd telefonische hulplijnen voor patiënten. Op basis van de eerste ervaringen lijkt deze vorm van telefonische hulpverlening in een behoefte van patiënten en hun naasten te voorzien.
Alsnog klacht Inspectie
Hoewel zowel de rechtbank in Almelo als het Hof in Arnhem hem vrijsprak, dient de Inspectie voor de Gezondheidszorg toch een klacht in bij het Tuchtcollege tegen een huisarts uit Neede die palliatieve sedatie toepaste bij zijn doodzieke moeder. Zijn moeder verbleef destijds (2005) in verpleeghuis Het Wiedenbroek in Haaksbergen.
Justitie vermoedde dat de huisarts het sterven van zijn moeder opzettelijk had versneld. De rechters die zich sindsdien over de zaak bogen zagen het anders: er was conform de richtlijn palliatieve sedatie toegepast, om zodoende het lijden van de 91-jarige vrouw te verlichten.
De huisarts was al 20 jaar de huisarts van zijn moeder toen zij – enkele dagen voor haar dood – in verpleeghuis Het Wiedenbroek werd opgenomen. Het Wiedenbroek waarschuwde na haar dood de politie, waarna het overlijden `een zaak` werd.
Volgens Twentsche Courant/Tubantia wil de Inspectie het Tuchtcollege niet vragen een straf uit te spreken, maar wil ze wel een oordeel over de vraag `of de arts professioneel heeft gehandeld`.
Scheur- annex rouwkalender verschenen
Onder het motto ‘De dood is doodgewoon, alleen kunnen wij er niet aan wennen’ is deze zomer de Rouwkalender verschenen. De scheurkalender biedt informatie en inspiratie voor mensen die een dierbare hebben verloren.
De rouwkalender bevat 420 velletjes met spreuken, muziek- en boektitels, tips en websiteadressen. De teksten kunnen verscheurd worden, zoals ook verdriet iemand kan verscheuren.
Door het ontbreken van data is de rouwkalender niet aan een (start)datum gebonden. Het kan een ruim jaar lang het rouwproces wat lichter maken, door bespreekbaar te maken wat vaak onbesproken blijft. Het is een bewuste keuze van de makers om de kalender meer blaadjes te geven dan 365. ‘Daarmee ontkracht de rouwkalender het cliché dat rouwen een jaar duurt’, wordt uitgelegd op de website www.rouwkalender.nl.
Op die website is meer te lezen over de samenstellers. De kalender kan ook via die site besteld worden.
Uitbreiding voor De Levensjas
Het project De Levensjas, dat de mogelijkheid biedt met leerlingen van de basisschool over verlieservaringen te praten, wordt uitgebreid.
Momenteel wordt gewerkt aan een training, zodat ook andere mensen dan de initiatiefneemster – pastor Liesbeth Winters-Jonas – de mogelijkheid kunnen aanbieden. Zodra een X aantal mensen beschikbaar is, kan De Levensjas in heel Nederland ingehuurd worden. In het project wordt een lange rode jas als metafoor voor het leven gebruikt. In de jas kunnen herinneringen, figuurlijk, bewaard worden. Tijdens de voorstelling van De Levensjas worden kinderen uitgenodigd over hun verlieservaringen te praten, en vervolgens hun herinneringen vast te leggen in een voorwerp (tekening, verhaaltje, kunstwerk).
Voor meer informatie en boekingen: www.delevensjas.nl.
Juli-nummer Pallium verschenen
Het regionale centrum voor palliatieve zorg Cadenza in Rotterdam is de grootste hospicevoorziening van het land: 18 bedden. In Pallium een interview met één van de artsen, Frans Baar.
Cadenza opende ruim een half jaar geleden haar deuren. Frans Baar: “Voor Nederlandse begrippen is 18 kamers veel. Toen de plannen over Cadenza bekend werden, heeft het aantal kamers veel kritiek gekregen. We zouden te hard van stapel lopen. Maar de kamers zijn bijna constant bezet. Er is zelfs regelmatig een wachtlijst. En ik bedoel het niet arrogant hoor, maar dat verbaast me niet.”
Andere onderwerpen in Pallium : het Zorgpad Stervensfase, een verslag over het EAPC-congres in Wenen, een discussie over hulp bij zelfdoding, buprenorfinepleisters en een onderzoek naar palliatieve zorg voor kinderen.
Voor meer informatie: pallium@bsl.nl.
Pallieterburght officieel geopend
Kinderhospice Pallieterburght in Capelle aan den IJssel is afgelopen week officieel geopend door de meest bekende bewoner van de stad, premier Jan Peter Balkenende.
Pallieterburght is inmiddels een ruim half jaar in bedrijf. In het huis verblijven ongeneeslijk en chronisch zieke kinderen. Zij kunnen gebruik maken van tal van diensten. Dagopvang, 24-uurszorg en ook thuiszorg worden vanuit één locatie aangeboden. Om dit mogelijk te maken heeft een aantal zorginstellingen in de regio de handen ineen geslagen. Ze zijn bereid geweest om over de muren van hun eigen domein en doelstellingen heen te kijken. De Pallieterburght wordt gefinancierd uit fondsenwerving. Er was 2,5 miljoen euro aan fondsen binnengehaald. Het bedrijfsleven heeft eveneens bijgedragen aan de bouw en inrichting van Pallieterburght.
Voor meer informatie: www.pallieterhelpt.nl
De afscheidsmonologen
Na De Vagina Monologen en De Gesluierde Monologen is het vanaf midden oktober tijd voor De Afscheidsmonologen.
De voorstelling De Afscheidsmonologen staat voor ontroerende en originele monologen over de dood. Teksten zijn van o.a. Judith Herzberg, Bert Keizer, Kees van Kooten en Sara Kroos. Allerlei aspecten rondom doodgaan komen aan de orde. Van verliesverwerking toto het aftakelingsproces, van het leven na de dood tot rituelen rond de dood.
Spelers zijn o.a. – naast het vaste gezicht Rian Gerritsen – Frits Barend, Noraly Beyer, Hanneke Groenteman en De meiden van Halal. De productie is in handen van Bos Theaterproducties, in samenwerking met VPTZ (koepelorganisatie van Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg).
De volledige speellijst staat op www.vptz.nl.
Onderzoek naar dementie
Jenny van der Steen, onderzoeker bij VUmc in Amsterdam, heeft onlangs de Young Investigators Award gewonnen. Ze kreeg de prijs uitgereikt tijdens het elfde congres van de European Association for Palliative Care (EAPC), dat begin mei in Wenen werd gehouden.
Van der Steen kreeg deze prijs voor haar bijdrage aan het onderzoek naar palliatieve zorg bij patiënten met dementie; zij voert langdurig onderzoek uit onder zorgverleners en familieleden van dementiepatiënten.
Als gevolg van de vergrijzing krijgt Nederland te maken met een groeiende populatie dementiepatiënten. Het inmiddels 3 jaar lopende onderzoek van Van der Steen sluit hier op aan. Als gevolg van haar prijs, mocht ze een plenaire lezing houden voor de ongeveer 3.000 bezoekers van het congres. De dilemma`s die zij tijdens de lezing uiteenzette waren onder andere: dat het huidige onderzoek veelal kleinschalig van opzet is, geen landsgrenzen overschrijdt en pas gebeurt na overlijden van de patiënt.
Van der Steen adviseerde dan ook om het onderzoek naar dementiepatiënten in de palliatieve fase grootschalig aan te pakken, tegelijkertijd in meerdere landen te starten en al vanaf de opname in een verpleeghuis onderzoek te doen. In haar eigen onderzoek krijgen familie en artsen vanaf het moment van opname in een verpleeghuis tot en met na het overlijden regelmatig vragenlijsten om in te vullen. Deze vragenlijsten behandelen onderwerpen als symptomen en lijden van patiënt, zorg voor de familie, informatievoorziening en spirituele zorg.
Van der Steen verwacht over een kleine twee jaar het onderzoek af te kunnen ronden, maar kon op basis van de eerste onderzoeksresultaten al wel vertellen dat familie en zorgverleners bij de eerste opname vaak niet direct afspraken maken over de wensen op het gebied van palliatieve zorg. Dit zou een belangrijke verbetering in de zorg zijn, aldus Van der Steen.
Nieuw nummer Relevant
`Welke dag je ook kiest, het blijft moeilijk, raar en onwerkelijk`, zegt Inge van der Mast, over de euthanasie van haar vader, die aan de ziekte van Alzheimer leed. Ze staat met een interview in het jongste nummer van Relevant, het tijdschrift van de NVVE.
Een groot deel van het tijdschrift is aan dementie en euthanasie gewijd. Behalve een interview met Inge van der Mast, staat er ook een interview in met Govert van Eerde, de zoon van chemicus Paul van Eerde, die centraal stond in de film Voor ik het vergeet… Ook Paul van Eerde had Alzheimer. In de film werd zijn aftakeling én zijn euthanasie gevolgd.
Voor meer informatie, zie www.nvve.nl.
Folder voor zorgverleners
Voor huisartsen en andere zorgverleners heeft de VOKK de folder `Koesterkind. Ons kind wordt niet meer beter` ontwikkeld.
In de folder worden tips gegeven voor huisartsen en andere zorgverleners voor het geval ze in aanraking komen met een gezin waarin één van de kinderen een ongeneeslijke ziekte heeft. De VOKK (Vereniging, Ouders, Kinderen, Kanker) heeft de folder geschreven op basis van ervaringsverhalen van ouders die eerder een kind hebben verloren.
De begeleiding van een gezin met een ernstig ziek kind vraagt veel van zorgverleners. Niet alleen het kind zelf heeft aandacht en zorg nodig. Ook de ouders en eventuele broers/zussen, vragen tijd en aandacht.
In de brochure is aandacht voor vier fasen in palliatieve zorgverlening:
– het slechte nieuws horen
– leven bij de dag
– afscheid nemen
– hoe nu verder?
De brochure is gemaakt in het kader van het project Koesterkind van de VOKK. Voor meer informatie, of het bestellen van de brochure, zie www.koesterkind.nl.
Keurmerk voor Hospice Dôme
Het Hospice Dôme in Amersfoort heeft het bronzen Keurmerk Palliatieve Zorg uitgereikt gekregen.
Het hospice biedt professionele zorg, gericht op wat de zieke nodig heeft. Er is altijd deskundig personeel aanwezig. Vierentwintig uur per dag is er een verpleegkundige, die in de zorg voor de gasten wordt bijgestaan door ziekenverzorgenden en speciaal opgeleide vrijwilligers. Ook zijn er een maatschappelijk werkster en een pastor aanwezig.
De medische zorg wordt gecoördineerd door de hospice-arts. De eigen huisarts is te allen tijde welkom om samen met de hospice-arts de medische zorg vorm te geven. Buiten kantooruren heeft er om beurten één van de zes artsen van de hospice-achterwachtgroep dienst. Met elkaar zorgen de medewerkers in het hospice ervoor dat de hulp, begeleiding en medicatie, maar ook het luisterend oor en de afleiding goed op elkaar worden afgestemd.
Het Hospice Dôme bestaat dit jaar vijf jaar. Er is ruimte voor zeven gasten. Het hospice kreeg het Keurmerk uitgereikt na een audit van Stichting Perspekt. Het keurmerk wordt uitgereikt aan zorginstellingen die voldoen aan een groot aantal kwaliteitseisen. Het oordeel van cliënten over de zorg- en dienstverlening wordt nadrukkelijk bij de toetsingen betrokken . De kwaliteit wordt getoetst door onafhankelijke deskundigen in een twee à drie dagen durend onderzoek.
Voor meer informatie over hospice Dôme, zie zie www.hospicedome.nl. Onder het kopje Zorgverlening vindt u onder meer een filmpje over `zomaar een dag` in het hospice.
Dr. C.J. Vaillantfonds maakt ondersteuning projecten bekend
Met een toegewezen bedrag van 114.000 euro heeft het Dr. C.J. Vaillant Fonds – het Goede Doelen Fonds van de LVC – opnieuw een aantal projecten steun toegezegd. De projecten die worden gesteund kennen een grote diversiteit.
“Voor dit jaar was dit de eerste ronde,” zegt Henry Keizer, secretaris van de LVC. “Er is nog voldoende ruimte, dus het zal hier voor 2009 zeker niet bij blijven. We zijn verheugd dat er zo veel waardevolle projecten zijn die we kunnen steunen. Het gaat daarbij beslist niet alleen over grote organisaties, met grote projecten. Ook kleinere projecten worden door het Dr. C.J. Vaillantfonds gesteund. Door de kredietcrisis wordt het moeilijker om gelden bijeen te brengen. Ook de hele grote goede doelen fondsen hebben gevoelige klappen opgelopen. We zijn blij dat we juist nu een steentje kunnen bijdragen. Er zijn zo veel goede initiatieven met hardwerkende vrijwilligers in ons land, die verdienen van harte ondersteuning.”
De volgende projecten worden ondersteund:
1. Het Nederlandse Rode Kruis (€ 30.000): projecten met chronisch zieken en mensen met een psychiatrisch verleden/heden.
2. Federatie Autonome Nierpatiëntenverenigingen (€ 15.000): computers, fax, printers, randapparatuur t.b.v. voorlichting aan nierpatiënten.
3. Stichting Hulphond (€ 26.000): opleiding van hulphonden, inclusief het nazorgtraject.
4. Stichting Ambulance Wens (€ 35.000): t.b.v. de aanschaf van een ambulanceauto.
5. Huize Thomas Rotterdam (€1.500): spel en ontwikkelingsmateriaal voor kinderen met een verstandelijke en lichamelijke handicap
6. Stichting Geriatrische Oncologie Nederland (€ 4.000): ontwikkeling en productie van een Cd-rom voor specialisten, verpleegkundigen en patiënten.
7. Duchenne Parent Project (€ 2.500): sponsoring van de Duchenne Heroes, een mountainbike tocht over 700 km door vier landen.
LVC / Dr. C.J. Vaillantfonds
De Landelijke Vereniging van Crematoria (LVC) – opgericht in 1988 – is een ‘brancheorganisatie’, waarbij alle crematoria in Nederland zijn aangesloten. Het Dr. C.J. Vaillantfonds is het Goede Doelenfonds van de LVC, waarin de opbrengsten van edelmetaal dat na een crematie overblijft worden gestort. Het Fonds ondersteunt hiermee sinds 1997 een breed palet aan goede doelen en waardevolle initiatieven.
Afscheidsmonologen in theaters
Komend najaar trekt een professionele thetervoorstelling door het land over de laatste levensfase en de dood: De Afscheidsmonologen, ontroerende, verrassende en humoristische verhalen over de dood.
De voorstelling wordt geproduceerd door Bos Theaterproducties. Eerder produceerde dit bureau onder meer De Vaginamonologen en Knielen op een bed violen. De opdrachtgever is VPTZ, de koepel van vrijwilligersorganisaties voor palliatieve terminale zorg. Door de theaterproductie het land door te laten reizen, hoopt men de bekendheid van de vrijwilligersorganisaties te vergroten. Het stuk wordt geregisseerd door Leopold Witte.
Voor de teksten zijn bekende auteurs gevraagd als Kees van Kooten, Sara Kroos en Judith Herzberg. Naast vaste actrice Rian Gerritsen bestaat de spelbezetting uit een wisselende cast van Bekende Nederlanders, zoals Frits Barend, Marga van Praag, Noraly Beyer en Ria Visser.
‘Palliatieve zorg’ onbekend begrip
`Palliatieve zorg` is geen bekend begrip in Nederland. Dit blijkt uit onderzoek van TNS NIPO. Mensen die het wel kennen, vinden het een vervelend onderwerp om over na te denken.
576 Nederlanders van 20 jaar en ouder zijn voor het onderzoek ondervraagd. De mensen die het begrip palliatieve zorg wél kenden, associeerden dit vooral met lichamelijke zorg voor ongeneeslijk zieke mensen. Dat spirituele en psychosociale zorg even goed onder palliatieve zorg valt, was minder bekend.
Hoewel mensen niet graag over palliatieve zorg nadenken, vindt ruim de helft van de mensen het een belangrijk onderwerp. Veertig procent van de onderzochte Nederlanders wilde er ook meer over weten.
Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van het Netwerk Palliatieve Zorg voor Terminale Patiënten in Nederland, een branche-organisatie van instellingen die palliatieve zorg verlenen. Het werd uitgevoerd naar aanleiding van de jaarlijks terugkerende Internationale Dag van de Palliatieve Zorg. Deze dag, die telkens in oktober wordt gehouden, is grotendeels onopgemerkt gebleven.
Het onderzoeksrapport is te downloaden van www.nptn.nl.
Zorg voor mensen met kanker niet optimaal
De zorg voor mensen met kanker in Nederland is niet optimaal. In deze zorg moeten medisch specialisten, ziekenhuisafdelingen en radiotherapeutische centra beter met elkaar samenwerken. Dit schrijft de Inspectie voor de Gezondheidszorg in het rapport `Zorgketen voor kankerpatiënten moet verbeteren`.
Ondanks de positieve inzet van de professionals is er op veel plaatsen geen sprake van behandeling van de kankerpatiënt door een team met één regisseur die overzicht heeft over de hele behandeling. Er is dan onvoldoende onderling overleg, gebrekkige of ontbrekende informatieoverdracht en geen eenduidige communicatie met de patiënt. Hierdoor is de kwaliteit en veiligheid van de zorg voor de patiënt niet gegarandeerd.
In het onderzoek `Zorgketen voor kankerpatiënten moet verbeteren` is gekeken naar de zorg voor patiënten met borst-, prostaat-, en longkanker en patiënten die ook radiotherapeutische zorg ontvingen. De zorg voor deze patiënten kent veel overdrachtsmomenten. De IGZ vindt dat medisch specialisten zich ervan bewust moeten zijn dat zij maar één schakel vormen in de totale behandeling. De uitkomsten van de zorg zijn afhankelijk van de onderlinge samenwerking, overleg, informatieoverdracht, en coördinatie van zorg tussen professionals.Toch zijn deze professionals zich nog te weinig bewust van deze verantwoordelijkheid. De zorg voor kankerpatiënten is verbrokkeld . Dit bedreigt de kwaliteit van de zorg.
De IGZ vraagt de ziekenhuizen, de universitaire medische centra en zelfstandige radiotherapeutische centra om vóór 1 juli 2009 een plan van aanpak op te stellen ter verbetering van de oncologische ketenzorg. De IGZ zal de voortgang bij de instellingen nauwgezet volgen. Uiterlijk 1 januari 2010 dienen de instellingen het plan van aanpak te hebben geïmplementeerd. Na deze datum zal de IGZ de instellingen hierop steekproefsgewijs toetsen.
Het onderzoeksrapport is te downloaden via www.igz.nl.
Windesheim zoekt lector palliatieve zorg
De Hogeschool Windesheim in Zwolle is op zoek naar een lector palliatieve zorg, ethiek en communicatie. Sollicitanten kunnen zich tot 15 maart melden. Het lectoraat is tot stand gekomen in samenwerking met de Pieter van Foreest Stichting.
Van de lector wordt verwacht dat hij actief is op de volgende taakgebieden:
– Kennisontwikkeling en professionalisering van docenten
– Innoveren van bestaande curricula en didactische concepten.
– Uitvoeren van onderzoek binnen het domein.
– Onderhouden en uitbreiden van (internationale) netwerken op het domein.
– Bijdragen aan de ontwikkeling van een minor palliatieve zorg.
Windesheim verlangt van de lector onder meer dat hij/zij:
– functioneert op hoog professioneel niveau en een erkende reputatie en autoriteit heeft op het gebied van palliatieve zorg, ethiek en communicatie.
– heeft bewezen over theoretische diepgang te beschikken door promotie in het kennisgebied.
– meerjarige ervaring heeft op strategisch en conceptueel niveau.
– bekend is met het hbo- en/of universitair onderwijs.
– instemt met de christelijke identiteit van onze hogeschool.
Voor meer informatie, zie www.windesheim.nl/vacatures.
Grote manifestatie Kanker in Beeld
In het najaar houdt de Stichting Kanker in Beeld in de Grote Kerk in Den Haag een grote manifestatie.
Vanaf 11 september tot en met 2 oktober is er een programma waarin (ex-)kankerpatiënten uiting geven aan de verwerking van hun ziekte en de daarop volgende behandeling via onder meer theater, dans, muziek en beeldende kunst.
Er komt ook een Jongerenpaviljoen, met werk van kinderen en jongeren. Tot 14 maart kunnen (ex-)patiënten en hun naasten hun inzendingen aanmelden via de website van de Stichting, www.kankerinbeeld.nl.
Dementie steeds belangrijker doodsoorzaak
Per jaar overlijden in Nederland ongeveer 135.000 mensen. Ruim de helft overlijdt aan een chronische aandoening. Vooral het aantal mensen dat overlijdt aan de gevolgen van dementie zal nog sterk toenemen, zo blijkt uit een publicatie van onderzoekers van het NIVEL en het AMC in BMC Palliative Care.
Kanker is met ongeveer 40.000 overledenen veruit de meest voorkomende niet-acute doodsoorzaak. CVA (herseninfarct en hersenbloeding), COPD (chronische luchtwegaandoeningen), dementie en hartfalen zijn ook frequente niet-acute doodsoorzaken, zo blijkt uit onderzoek van het NIVEL en het AMC. De onderzoekers analyseerden de overlijdensregistraties van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De sterfte aan chronische aandoeningen blijkt tussen 1996 en 2006 met ongeveer 6% te zijn toegenomen.
Het aandeel patiënten dat in een ziekenhuis sterft is iets afgenomen, het aandeel dat sterft in een verpleeghuis is iets toegenomen. “Dat meer mensen sterven in verpleeghuizen hangt waarschijnlijk samen met de toename van het aantal mensen met dementie”, stelt NIVEL-onderzoeker Anneke Francke. “Binnen de chronische, uiteindelijk terminale aandoeningen vormt dementie de snelste ‘stijger’.” Het aantal mensen dat overleed aan de gevolgen van dementie steeg van 1996 tot 2006 met 75%. Het aantal mensen dat overleed aan AIDS nam af met 85%.
Voor de toekomst valt een verdere groei van de sterfte door chronische aandoeningen te verwachten. Waardoor steeds meer mensen een beroep zullen gaan doen op palliatieve zorg. Francke: “Daarbij is het belangrijk oog te hebben voor de snel groeiende groep van mensen met dementie. Mensen met dementie kunnen pijn of andere problemen vaak niet meer verbaal uiten. Dit betekent dat de palliatieve zorg nog meer moet investeren in zorgverleners met kennis over dementie.”
Interview Wouter Zuurmond in nieuwe Pallium
`Artsen die gaan sederen, moeten bij kennis zijn`, zegt hoogleraar anesthesiologie Wouter Zuurmond in het nieuwe nummer van Pallium dat deze week verscheen.
Volgens de hoogleraar is dat niet altijd het geval: `Sederen is moeilijker dan je denkt. Als ik hoor dat een dokter een palliatieve helpdesk belt en vervolgens vraagt: `Hoe doe je dat eigenlijk?`, dan denk ik: daar zou die dokter eigenlijk niet aan moeten beginnen!`. Hij maakt een vergelijking met de tijd dat hij huisarts was: `Ik vond hechten leuk. Maar ik ging niet eerst een chirurg bellen: `Hoe moet dat eigenlijk, hechten?“
Verder is er in Pallium onder meer aandacht voor herdenkingsbijeenkomsten die in hospices en verpleeghuizen worden georganiseerd, voor het Zorgpad Stervensfase en voor Janneke Koningswoud, die na zes jaar afscheid heeft genomen als voorzitter van de beroepsvereniging van palliatieve verpleegkundigen.
Ruim zesduizend euro voor jubilerende stichting VPTZ
SNEEK – Cees Smit, auteur van `Krijg ik nog een zoen van je?` maakt voor de tweede keer een groot bedrag over aan stichting Vrijwilligers Palliatieve en Terminale Zorg (VPTZ): 6.577 euro. Het bedrag betreft de royalty`s en winstdeling van de auteur. Eerder kreeg de VPTZ al 8.457 euro; de grens van 15.000 euro is dus overschreden. Een groot succes in zo`n korte tijd en een mooi cadeau in dit jubileumjaar van de VPTZ.
In september 2008 is Cees Smit een landelijke actie gestart om alle hospices en thuisorganisaties in ons land -waar ruim 7.700 vrijwilligers werkzaam zijn- zijn boek cadeau te doen via benadering van kleine en grotere sponsors. Op 7 september vorig jaar heeft de loco-burgemeester van Utrecht het startschot gegeven voor deze inmiddels succesvolle actie: 35 hospices (met circa 2.800 vrijwilligers) hebben `Krijg ik nog een zoen van je?` gekregen. Er zijn meer dan 5200 exemplaren, inclusief de luisterversies, verkocht. De tweede druk is geheel uitverkocht.
Een hospice is zelden een omgeving waarin een verhaal gesitueerd wordt. Een liefdesverhaal nog wel. `Krijg ik nog een zoen van je?` verweeft op een bijzondere en integere manier de wereld van een hospice en haar vrijwilligers met het verhaal van Mendy en David. Cees Smit heeft bijna wekelijks reacties gekregen op zijn roman, zonder uitzondering positief, vol herkenning en waardering. In een recensie is het boek een vlinderlichte roman genoemd, verwijzend naar de vlinders die in het boek een rol spelen en de boekomslag sieren.
De actie gaat door. Zijn inzet is daarbij: sponsorwerving voor de resterende hospices en thuisorganisaties. Cees Smit gelooft in zijn actie. Door persoonlijke omstandigheden is hij in aanraking gekomen met het fenomeen hospice. Dat heeft hem geraakt en het is de drijfveer geweest voor het schrijven van dit boek. Hij heeft grote waardering voor de inzet van alle vrijwilligers. Vandaar dat zijn gift aan de VPTZ speciaal bedoeld is voor het opleiden van nieuwe vrijwilligers. Grootste stimulans zijn de vele reacties van zijn lezers. Speciaal voor hen zal de derde druk een nieuw voorwoord krijgen.
77% bezoekers Palliatievezorg.nl is nieuw
Het gaat goed met de website Palliatievezorg.nl. Het aantal bezoekers groeit snel en blijkt bovendien bijzonder geinteresseerd. Gemiddeld blijven bezoekers maar liefst 3 minuten en 12 seconden op de website. Gemiddeld bekijkt men 4,6 pagina`s. Voor websites is dat veel.
Maar liefst 77% van alle bezoekers, heeft de site niet eerder bezocht. En 23% rekenen we tot onze vaste bezoekers. Bent u actief op het gebied van palliatieve zorg? En wilt u ons groeiend aantal bezoekers bereiken? Bv voor een congres, workshop, opleiding of andere producten en diensten? Informeer dan naar onze aantrekkelijke advertentiemogelijkheden en stuur een e-mail naar info@palliatievezorg.nl.
Boek over ongeneeslijk ziek zijn
Hoe voelt ’t om longkanker te hebben en te weten dat je ongeneeslijk ziek bent? Sandra van Hek publiceert er volgende maand het boek De Paarse Panda. Ongeneeslijk ziek, nou en? over.
Een voorloper van het boek is haar website zie www.depaarsepanda.nl. Op deze fleurige site schrijft ze over haar ziekte, en over hoe die ontdekt werd: ‘Longkanker in een niet te genezen variant: adeno carcinoom met het groeipatroon bronchiolo alveolair carcinoom; een langzaam groeiende, niet-kleincellige vorm van longkanker’. De voortekenen dienden zich al een jaar of twee eerder aan. ‘Mijn nagels werden krommer,’ schrijft ze op haar website, ‘mijn vingers gingen tintelen’. In april 2007 gaf haar huisarts uitsluitsel: ‘Ik had trommelstokvingers’. Ze sloeg aan het googlen en ze kreeg de schrik van haar leven: er was een onmiskenbare link met longkanker.
Het boek barst volgens Van Hek van geluk, positiviteit, liefde, creativiteit, levenslust, verwondering en optimisme, ‘maar dat laatste brokkelt heel langzaam af door teleurstellingen en het moeten verleggen van grenzen.’ De subtitel, Ongeneeslijk ziek, nou en? is volgens haar niet om te shockeren maar meer om te benadrukken hoe ze met de situatie omgaat.
100e nummer Antenne
“Ik zit niet te wachten op aandacht of begrip, maar op iets wat de noodzakelijke handelingen goed uitvoert”, schrijft een patiënt in het 100e nummer van het tweemaandelijkse bulletin van Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg dat recent is verschenen.
Het verlangen naar een zorgrobot wordt beschreven in een column die ALS-patiënt Gerard van der Harst samen met zijn VPTZ-vrijwilliger Wim van de Graaf schrijft. Verder in het nummer onder meer een terugblik op 17 jaar vrijwilligerswerk aan het sterfbed, een interview met een vrijwilliger en een oproep om ervaringen met allochtonen door te geven aan VPTZ-beleidsmedewerkers die zich met het zogeheten Diversiteitsproject bezig houden (zie www.vptz.nl ).
DVD voor kinderen met kanker
Op zondag 15 februari, International Childhood Cancer Day (ICCD), heeft de Vereniging Ouders Kinderen en Kanker (VOKK) aan alle kinderen in de kinderoncologische centra van Nederland de DVD Paultje en de Draak uitgedeeld.
Ook zamelde de VOKK rond deze dag geld in voor kinderen met kanker in Malawi en voor de KanjerKetting. Dit is een ketting waarvan elke kraal symbool staat voor een behandeling die kinderen met kanker hebben gehad. De ketting vertelt zo hun (behandelings)verhaal. De International Childhood Cancer Day (ICCD) is bedoeld om wereldwijd aandacht te vragen voor kinderen met kanker èn voor hun broers, zussen en ouders.
Met haar acties tijdens de International Childhood Cancer Day (ICCD) wil de VOKK aandacht vragen voor kinderen met kanker en hun familie in Nederland, maar ook voor kinderen met kanker uit landen waar behandeling en zorg minder goed geregeld is. Naast het uitdelen van de DVD werd de dag daarom aangegrepen om geld in te zamelen voor kinderen met een Wilmstumor in Malawi, en voor de KanjerKetting.
De komische Disney-achtige animatiefilm Paultje en de Draak heeft een vergelijkbaar doel. Hoofdpersoon Paul gaat hierin samen met Chemo Blob en de medicijnmannetjes de strijd aan met een draak (kanker). Op die manier laat de film kinderen (symbolisch) zien wat er allemaal in hun lijf gebeurt. Met de film willen de makers kinderen helpen om hun angsten te overwinnen en het makkelijker te maken om te praten over hun ziekte. Bij de DVD kregen de kinderen een vriendenboekje, stickers en spelletjes. De film is bedoeld voor kinderen van 5 tot 13 jaar en is gemaakt op initiatief van de vader van Paul. Een jongen die op 9-jarige leeftijd kanker kreeg, ervan genas en model stond voor de hoofdpersoon van de film.
De Vereniging Ouders, Kinderen en Kanker (VOKK) zet zich in voor optimale zorg voor en begeleiding van kinderen met kanker en hun naaste omgeving in Nederland en daarbuiten. Ze is daarom actief lid van de International Confederation of Childhood Cancer Parent Organisations (ICCCPO). Dit is een wereldwijd netwerk van ouderorganisaties van ouders van kinderen met kanker met als doel de behandeling en zorg van kinderen met kanker te verbeteren. Dit netwerk organiseert jaarlijks de International Childhood Cancer Day (ICCD).
Voor meer informatie, of het bestellen van de dvd: www.vokk.nl.
Gratis nascholing palliatieve sedatie
Voor artsen en verpleegkundigen wordt donderdagavond een gratis nascholing gegeven over de nieuwe richtlijn palliatieve sedatie.
De nascholing wordt gegeven op een live WebTV-uitzending via www.medischcontact.nl. Medisch Contact is het tijdschrift van de artsenfederatie KNMG. De uitzending start om 20.30 uur.
Onder leiding van Medisch Contact-hoofdredacteur Ben Crul discussiëren enkele artsen en andere betrokkenen over vragen als: wanneer start je met palliatieve sedatie, hoe scherp is de grens tussen palliatieve sedatie en euthanasie en wanneer is palliatieve sedatie toegestaan?
De herziene richtlijn probeert duidelijkheid te scheppen over onder meer de rol van existentieel lijden bij het toepassen van palliatieve sedatie, de benodigde inschatting van de levensverwachting, de noodzakelijkheid een consultatieteam palliatieve zorg in te schatten en de taak van verpleegkundigen.
Nieuw nummer Relevant
`De doodswens mag niet gebaseerd zijn op een winterdepressie`, zegt historicus Maarten van Rossem in een interview in het NVVE-tijdschrift Relevant.
In het interview spreekt Van Rossem zich uit over ouder worden, euthanasie en hulp bij zelfdoding. Als hij moet kiezen tussen euthanasie en hulp bij zelfdoding, dan liever dat laatste: `Heel veel artsen voelen er geenpest voor en gaan op het laatst tegenstribbelen – dan moet je op zoek naar een andere. En: waarom zou ik iemand anders medeverantwoordelijk maken voor een besluit dat ik zelf neem en waarvan ik hoop dat ik het zelf kan uitvoeren?`
Verder in Relevant: de ambitieuze plannen van de NVVE (Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde) voor 2009, een onderzoek naar gevoelens van eenzaamheid in relatie tot emotioneel en fysiek lijden en het afscheid van NVVE-directeur Rob Jonquière.
Voor meer informatie:www.nvve.nl.
Verpleegkundigen op het randje bij euthanasie
In 12 procent van de gevallen van euthanasie verrichten verpleegkundigen handelingen die ze niet mogen verrichten.
Dit blijkt uit de analyse van onderzoeksmateriaal uit 2004 door Grada van Bruchem-Van de Scheur. Zij promoveerde onlangs aan de Universiteit Maastricht op de analyse in het proefschrift “The role of nurses in medical end-of-life decisions”.
Van Bruchem-Van de Scheur adviseert artsen en verpleegkundigen de taken die benodigd zijn voor euthanasie vooraf goed door te spreken. Het gaat bij voorbeeld mis bij bijvoorbeeld het open draaien van het infuuskraantje, waardoor de euthanatica het lichaam inlopen. Als verpleegkundigen dat doen, riskeren ze een strafzaak, zegt Van Bruchem. De kans op vervolging is echter klein. De meeste artsen weten wel dat ze dat kraantje zelf moeten open draaien. Als een verpleegkundige de euthanasie tegen de regels in mee uitvoert, zal een arts dit niet melden bij de toetsingscommissie, die iedere euthanasie moet beoordelen. Is er afgeweken van de regels, dan moet de commissie de zaak voorleggen aan het Openbaar Ministerie.
Over twee voorbereidende handelingen, het klaarmaken van de euthanatica en het inbrengen van de infuusnaald oordeelt de in 2006 tot stand gekomen richtlijn over de uitvoering van euthanasie verschillend. Van Bruchem: “Het klaarmaken van euthanatica ligt volgens deze richtlijn op het terrein van de arts die eventueel de hulp kan inroepen van de apotheker. Bij deze handeling komt de verpleegkundige volgens de richtlijn dus niet in beeld. Ik zou alle verpleegkundigen dan ook ontraden tegen de richtlijn in te gaan.” De richtlijn is opgesteld door de beroepsgroep van verpleegkundigen.
Anders ligt dat bij het inbrengen van de infuusnaald. Volgens de richtlijn mogen verpleegkundigen dat doen. De promovenda beziet de richtlijn op dit punt met gemengde gevoelens. “Deze keus lijkt mij wat pragmatisch”, zegt zei in een bericht op allepersberichten.nl. “De achtergrond zal wel zijn dat een verpleegkundige vaak bedrevener is in het prikken dan de arts.”
Slechts een minderheid van de verpleegkundigen voelt er echter voor het prikken tot hun standaardtakenpakket te rekenen. Gewetensbezwaren spelen daarbij onder meer een rol. Van Bruchem: “Verpleegkundigen kunnen ook professionele bezwaren inbrengen: Euthanasie verdraagt zich niet met de verpleegkundige taken, zoals die zijn vastgelegd in de Wet beroepen in de individuele gezondheidszorg en de nationale beroepscode verpleegkundigen. Bovendien is het inbrengen van een infuusnaald met als doel euthanasie geen normale verpleegkundige handeling.”
De praktijk rondom de uitvoering van euthanasie bestaat al jaren. Verpleegkundigen hebben onvoldoende kennis van wet- en regelgeving omtrent euthanasie, waaronder hun eigen rechtspositie, concludeert Van Bruchem. Verpleegkundigen dienen vaak pijn- en symptoombestrijdingsmedicatie met een levensbekortende intentie toe, zonder zich te realiseren dat ze strafbare handelingen verrichten. Aanbevolen wordt dan ook verpleegkundigen te scholen op het gebied van wet- en regelgeving.
SGP stelt vragen over ontruimen kamers in verpleeg- en verzorgingshuizen
De SGP wil op korte termijn maatregelen om te voorkomen dat kamers in verpleeg- en verzorgingstehuizen binnen een paar dagen moeten worden ontruimd na het overlijden van de bewoner. Het is ongepast dat families nog voor de begrafenis worden opgejaagd om te gaan ontruimen. SGP-fractievoorzitter Van der Vlies heeft hierover opnieuw aan de bel getrokken bij staatssecretaris Bussemaker van VWS.
Aanleiding is het bericht dat een familie een kamer al binnen drie dagen moest leegruimen. De SGP vindt dit ten enenmale onredelijk. Het is bovendien niet in overeenstemming met toezeggingen die er op dit gebied al eerder zijn gedaan.
Gespreksbijeenkomsten Praten over de dood
Enkele – met name humanistisch geörienteerde – organisaties bieden de reeks gespreksbijeenkomsten ‘Praten over de dood, hoe doe je dat?’ aan. In zeven bijeenkomsten wordt er gelegenheid geboden vragen te stellen of ervaringen/ideeën uit te wisselen over praktische of emotionele zaken rondom het levenseinde.
‘Praten over de dood’ is geen lotgenotengroep. Deelnemers aan de gespreksbijeenkomsten praten met elkaar over het levenseinde, over wat er komt kijken bij een uitvaart, over het al dan niet betrekken van kinderen bij een overlijden, over euthanasie en palliatieve sedatie, over verliesverwerking of over andere belangrijke aspecten van het levenseinde.
De cursus wordt georganiseerd door het Humanistisch Verbond, de Stichting Humanistische Uitvaartbegeleiding, Humanitas en Yarden Vereniging. Bij voldoende deelname kan de cursus in alle regio’s van Nederland starten.
Het centrale aanmeldingsadres is bij Yarden Vereniging: pratenoverdedood@yarden.nl.
Richtlijnen angst en spirituele zorg in de maak
Professionals in de palliatieve zorg worden opgeroepen commentaar te leveren op twee nieuwe richtlijnen die gemaakt zijn: één over de behandeling van angst, en één over spirituele zorg voor mensen in de laatste levensfase.
De richtlijnen worden gemaakt door de VIKC, de Vereniging Integrale Kankercentra. Sinds 2002 zijn er al tientallen gemaakt, waaronder richtlijnen voor de behandeling van pijn, jeuk, mondklachten en hik. Een richtlijn voor de behandeling van angst ontbrak nog. Een concept-richtlijn is nu te downloaden via www.pallialine.nl. Professionals kunnen hun commentaren doorgeven via pallialine@vikc.nl.
Naast de richtlijnen voor de behandeling van klachten waaronder mensen in de laatste levensfase gebukt kunnen gaan, zijn er ook richtlijnen voor de toepassing van aspecten van palliatieve zorgverlening. Er zijn bij voorbeeld richtlijnen met betrekking tot mantelzorg, euthanasie, complementaire zorg of palliatieve sedatie. In een commentaar-versie is nu ook een richtlijn over spirituele zorg op www.pallialine.nl gezet. Ook voor deze richtlijn geldt dat professionals hun commentaren kunnen doorgeven via pallialine@vikc.nl.