• Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de voettekst

Palliatieve zorg

  • Palliatieve zorg
    • Wat is palliatieve zorg?
      • Verlichting van klachten
        • Pijnbestrijding
        • Symptoombestrijding
      • Begeleiding
        • Gesprekken
        • Levensvragen
        • Complementaire zorg
    • Waar vind ik het?
      • Thuis
        • Mantelzorg
        • Hulpmiddelen
        • Ondersteuning door vrijwilligers
        • Maaltijdvoorziening
        • Alarmering
      • In het ziekenhuis
    • Wanneer start palliatieve zorg?
      • Kanker
      • Dementie
      • Longziekten
      • Hartfalen
      • Nierfalen
      • Parkinson
      • Kinderen
    • Voordelen van palliatieve zorg
    • Vooroordelen over palliatieve zorg
    • Waarom heet het zo?
    • Extra hulp
    • Verhouding tot euthanasie
    • Goede doelen
    • Particuliere thuiszorg
  • Hospice
    • Opname
    • Kosten
    • Historie
  • Levenseinde
    • Waar wil ik sterven?
    • Het gewone sterven
    • Feiten over sterven
    • Misverstanden
    • Levenseindegesprekken
      • Hoop
    • Beslissingen over het levenseinde
      • Euthanasie en hulp bij zelfdoding
      • Palliatieve sedatie
      • Stoppen met eten en drinken
      • Andere beslissingen
      • Overbehandeling
    • Waken
    • Uitvaart
      • Uitvaartbedrijven
  • Inloophuis
  • Mantelzorg
    • Praktische hulp
    • Juiste informatie krijgen
    • Emotionele steun
  • Zorgplanning
    • Hulpmiddelen voor gesprekken
    • Wensverklaringen
  • Agenda
  • Blog
    • Mariska Overman
      • Een moeder die er niet meer is
      • Sociaal sterven
      • Rare rouw?
      • Digitale nalatenschap, een zegen?
      • In het land der rouwenden is niemand koning
      • Praten over de dood is zo gek nog niet
      • Toekomstige herinneringen
      • Oneindig leven
      • Zie de mens
      • Een kleine dood
      • You are dead
      • Zomer
      • Sterven als een eskimo
      • Lijkenpikkers
      • To be or not to be?
      • Catch 22
      • Geen sinecure
      • Het gekke van rouw
      • Dubbel dood
      • Ooit
      • Van ‘vechten tegen’ naar ‘vechten voor’
      • Carpe diem, maar met mate
      • De stomste verjaardag ooit
      • Een stappenplan voor doodgaan
      • De ander ben jij
      • De zin en onzin van een bucketlist
      • Pokémon Go
      • De Begraafplaats
      • De ziel van de uitvaartondernemer
      • Niemand die het ziet
      • Chemo voor de ziel?
      • De dood in je achterzak
      • Nog één keer
      • Er is alleen het nu
      • Nieuwjaarswens
      • De dood – Niet te bevatten
      • MH-17
      • Dag lief broertje
      • Zij die Nederland helpen sterven?
      • Al mijn doden
      • “Maar het leven zo is leuker”
      • 44
      • Onsterfelijk tot het einde
      • Hemelse proporties
      • Met een buiging
      • Het woord van de dood
      • Ik stond erbij en ik keek ernaar
      • Een goede dood is geen dood
      • Waardig dood zijn
      • De dood leeft
    • Rob Bruntink
      • Quite Discontinuous
      • Ik ben ik ben ik ben
      • Een begraafplaats is ook een plek van liefde
    • Marinus van den Berg
      • Staande houden op één been
      • Leven naar de dood
      • Soms willen zorgverleners graag de regie
      • Wijds
      • Niet gewild
      • In de stilte
      • Ongeneeslijk gemis
      • Sterven in een geleend bed
      • Aandacht voor familie
      • Het uitleenbed
      • Geen kijkuur
      • Rouwen in december
      • Ik was er niet bij
  • Actueel
    • Recensies
    • Nieuwsarchief
      • Nieuws 2017
      • Nieuws 2016
      • Nieuws 2015
      • Nieuws 2014
      • Nieuws 2013
      • Nieuws 2012
      • Nieuws 2011
      • Nieuws 2010
      • Nieuws 2009
      • Nieuws 2008
      • Nieuws 2007
      • Nieuws 2006
      • Nieuws 2005
      • Nieuws 2004
      • Nieuws 2003
      • Nieuws 2002
      • Nieuws 2001
      • Nieuws 2000
      • Nieuws 1999
  • Encyclopedie
    • A-F
    • G-L
    • M-R
    • S-Z

Geen kijkuur

Marinus van den BergZe wilde geen kijkuur na haar overlijden. Alleen de kinderen. Meer niet. Zoals bij haar man. Hij was verzorgd door de verpleging. De ochtendzon scheen door de zonwering. Samen met haar kinderen had ze rondom hem gestaan. Een serene stilte. Een kaars die brandde. Zo was het goed geweest.Geen kijkuur. Ze was onlangs zelf naar zo een kijkuur geweest. “Vroeger werd er in katholieke kring gebeden, maar nu wist niemand raad. Ik zat naast een oude bekende, een aardige man. Niemand zei iets en toen gingen we maar over de vacantie praten. Er was ook niet gedacht aan muziek of de mogelijkheid om iets te schrijven over de overledene aan de naasten. Het was zo kaal.”

Vaak is het nog mogelijk om voor de uitvaartdienst de overledene te zien. Daarna volgt het sluiten van de kist. Voor dat moment schreef ik de tekst: bij het sluiten van de kist. Het is zoeken naar nieuwe rituelen: woorden en gebaren die kaalheid en zinloze verlegenheid voorkomen. Het sluiten van de kist kan samen met de uitvaartleider in stilte gebeuren. Het is een geladen moment.

De tekst bij het sluiten van de kist kan aansluiten op die stilte.

Het huis van je lichaam
zal hier niet meer gezien worden

Je ogen zullen ons niet meer aankijken:
Mag je nu gezien worden
door de Eeuwige die ook ziet wat wij
niet zagen.

Je oren zullen ons niet meer horen:
Mag je nu gehoord worden
door de Eeuwige die beter hoort
dan we onszelf kunnen horen.

Je mond zal niet meer spreken.
Mag het verhaal van je hart,
wat je het meest bezielde,
door ons worden doorverteld.

Je handen zullen ons niet meer aanraken.
Mogen ze vrede vinden.
Mag je gedragen worden op de handen
van de Eeuwige die je verwacht.

Je voeten hebben sporen nagelaten.
je hebt jouw eigen indruk op ons gemaakt.
mogen wij de weg verder kunnen gaan
die onze weg is.

Het huis van je lichaam
zal hier niet meer gezien worden.

Je kracht, je bezieling,
sluiten we in ons hart.

Je naam sluiten we niet uit,
maar krijgt een plaats in ons herinneren.

Uit: Woorden in de stilte, Marinus van den Berg, Uitgeverij Kok, Kampen

Footer

Nieuwsbrief Palliatieve Zorg

Blijf op de hoogte, en schrijf je in voor de nieuwsbrief. Je mailadres is in veilige handen bij ons, we doen er verder niets mee.

Snel naar

  • Contact
  • Colofon
  • Vrijwaring
  • Copyright
  • Doneer
  • Nieuwsbrief
  • Over deze site
  • FAQ

Copyright © 2022