• Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de voettekst

Palliatieve zorg

  • Palliatieve zorg
    • Wat is palliatieve zorg?
      • Verlichting van klachten
        • Pijnbestrijding
        • Symptoombestrijding
      • Begeleiding
        • Gesprekken
        • Levensvragen
        • Complementaire zorg
    • Waar vind ik het?
      • Thuis
        • Mantelzorg
        • Hulpmiddelen
        • Ondersteuning door vrijwilligers
        • Maaltijdvoorziening
        • Alarmering
      • In het ziekenhuis
    • Wanneer start palliatieve zorg?
      • Kanker
      • Dementie
      • Longziekten
      • Hartfalen
      • Nierfalen
      • Parkinson
      • Kinderen
    • Voordelen van palliatieve zorg
    • Vooroordelen over palliatieve zorg
    • Waarom heet het zo?
    • Extra hulp
    • Verhouding tot euthanasie
    • Goede doelen
    • Particuliere thuiszorg
  • Hospice
    • Historie
    • Hospice De Duinsche Hoeve
  • Levenseinde
    • Waar wil ik sterven?
    • Het gewone sterven
    • Feiten over sterven
    • Misverstanden
    • Levenseindegesprekken
      • Hoop
    • Beslissingen over het levenseinde
      • Euthanasie en hulp bij zelfdoding
      • Palliatieve sedatie
      • Stoppen met eten en drinken
      • Andere beslissingen
      • Overbehandeling
    • Waken
    • Uitvaart
      • Uitvaartbedrijven
  • Inloophuis
  • Mantelzorg
    • Praktische hulp
    • Juiste informatie krijgen
    • Emotionele steun
  • Zorgplanning
    • Hulpmiddelen voor gesprekken
    • Wensverklaringen
  • Agenda
  • Blog
    • Mariska Overman
      • Een moeder die er niet meer is
      • Sociaal sterven
      • Rare rouw?
      • Digitale nalatenschap, een zegen?
      • In het land der rouwenden is niemand koning
      • Praten over de dood is zo gek nog niet
      • Toekomstige herinneringen
      • Oneindig leven
      • Zie de mens
      • Een kleine dood
      • You are dead
      • Zomer
      • Sterven als een eskimo
      • Lijkenpikkers
      • To be or not to be?
      • Catch 22
      • Geen sinecure
      • Het gekke van rouw
      • Dubbel dood
      • Ooit
      • Van ‘vechten tegen’ naar ‘vechten voor’
      • Carpe diem, maar met mate
      • De stomste verjaardag ooit
      • Een stappenplan voor doodgaan
      • De ander ben jij
      • De zin en onzin van een bucketlist
      • Pokémon Go
      • De Begraafplaats
      • De ziel van de uitvaartondernemer
      • Niemand die het ziet
      • Chemo voor de ziel?
      • De dood in je achterzak
      • Nog één keer
      • Er is alleen het nu
      • Nieuwjaarswens
      • De dood – Niet te bevatten
      • MH-17
      • Dag lief broertje
      • Zij die Nederland helpen sterven?
      • Al mijn doden
      • “Maar het leven zo is leuker”
      • 44
      • Onsterfelijk tot het einde
      • Hemelse proporties
      • Met een buiging
      • Het woord van de dood
      • Ik stond erbij en ik keek ernaar
      • Een goede dood is geen dood
      • Waardig dood zijn
      • De dood leeft
    • Rob Bruntink
      • Quite Discontinuous
      • Ik ben ik ben ik ben
      • Een begraafplaats is ook een plek van liefde
    • Marinus van den Berg
      • Staande houden op één been
      • Leven naar de dood
      • Soms willen zorgverleners graag de regie
      • Wijds
      • Niet gewild
      • In de stilte
      • Ongeneeslijk gemis
      • Sterven in een geleend bed
      • Aandacht voor familie
      • Het uitleenbed
      • Geen kijkuur
      • Rouwen in december
      • Ik was er niet bij
  • Actueel
    • Recensies
    • Nieuwsarchief
      • Nieuws 2017
      • Nieuws 2016
      • Nieuws 2015
      • Nieuws 2014
      • Nieuws 2013
      • Nieuws 2012
      • Nieuws 2011
      • Nieuws 2010
      • Nieuws 2009
      • Nieuws 2008
      • Nieuws 2007
      • Nieuws 2006
      • Nieuws 2005
      • Nieuws 2004
      • Nieuws 2003
      • Nieuws 2002
      • Nieuws 2001
      • Nieuws 2000
      • Nieuws 1999
  • Encyclopedie
    • A-F
    • G-L
    • M-R
    • S-Z

Dubbel dood

Recent was het Broer-en-zussendag. En dat is een dag waarop ik dankzij de vele posts online van mensen die hun broers of zussen ten tonele voeren, meer bewust ben van het gemis van mijn broertje dan op zijn verjaardag of sterfdag.

Door alle blije berichten van anderen (en echt, ik ben blij voor ze hoor, ik heb geen last van een nare niet-gunnende jaloezie, alleen van een niet-nare jaloezie waarbij ik de ander die relatie niet misgun) is zijn niet-aanwezigheid in mijn leven opvallender dan op die cliché-dagen. Op die cliché-dagen lees ik namelijk niets online, het is geen nationale dag voor iedereen. Dan is het mijn verlies, klein (niet voor mij maar wel voor de wereld) en prive.

Op die Broer-en-zussendag poste ik op Facebook een foto van mijn broertje en mij (dood of niet, ik had een broertje, dus ik mag meedoen aan die dag, vind ik). Een foto uit een ver verleden, ergens eind jaren zeventig. En toen vroeg Facebook mij, dat doet Facebook nu eenmaal, wie die personen op de foto zijn. Tag de personen op de foto. Een vierkant verscheen dus ook om zijn hoofd. Maar ik kon dat niet doen. Want hij ging dood in 1991, lang voor Facebook bestond. Lang voor we wisten wat taggen was. En dat was naast de confrontatie die de dag an sich al creëerde, een tweede pijnlijke stomp van de realiteit: ik heb iemand gekend en liefgehad die ik niet kan taggen. Nooit meer ook. Er zal nooit een profiel van mijn broertje bestaan. Hij is onvindbaar online, er zijn geen foto’s te vinden via Google, er is geen LinkedInprofiel, geen Twitteraccount. Hij bestaat niet meer, zelfs niet virtueel.

Ineens realiseerde ik me dat ik dit als een extra gemis ervaar. Terwijl ik echt niet weet of het beter of fijner zou zijn als hij wel een online bestaan had gehad dat ik voortdurend zou kunnen opzoeken. Misschien is dat net zo pijnlijk. Ik heb geen idee. Ik kan alleen maar voelen vanuit mijn eigen reële werkelijkheid. En daar mis ik een echt broertje en een online broertje. Hij is dubbeldood. En dat doet dan heel even, dubbel pijn.

Footer

Nieuwsbrief Palliatieve Zorg

Blijf op de hoogte, en schrijf je in voor de nieuwsbrief. Je mailadres is in veilige handen bij ons, we doen er verder niets mee.

Snel naar

  • Contact
  • Colofon
  • Vrijwaring
  • Copyright
  • Doneer
  • Nieuwsbrief
  • Over deze site
  • FAQ

Copyright © 2025