• Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de voettekst

Palliatieve zorg

  • Palliatieve zorg
    • Wat is palliatieve zorg?
      • Verlichting van klachten
        • Pijnbestrijding
        • Symptoombestrijding
      • Begeleiding
        • Gesprekken
        • Levensvragen
        • Complementaire zorg
    • Waar vind ik het?
      • Thuis
        • Mantelzorg
        • Hulpmiddelen
        • Ondersteuning door vrijwilligers
        • Maaltijdvoorziening
        • Alarmering
      • In het ziekenhuis
    • Wanneer start palliatieve zorg?
      • Kanker
      • Dementie
      • Longziekten
      • Hartfalen
      • Nierfalen
      • Parkinson
      • Kinderen
    • Voordelen van palliatieve zorg
    • Vooroordelen over palliatieve zorg
    • Waarom heet het zo?
    • Extra hulp
    • Verhouding tot euthanasie
    • Goede doelen
    • Particuliere thuiszorg
  • Hospice
    • Opname
    • Kosten
    • Historie
  • Levenseinde
    • Waar wil ik sterven?
    • Het gewone sterven
    • Feiten over sterven
    • Misverstanden
    • Levenseindegesprekken
      • Hoop
    • Beslissingen over het levenseinde
      • Euthanasie en hulp bij zelfdoding
      • Palliatieve sedatie
      • Stoppen met eten en drinken
      • Andere beslissingen
      • Overbehandeling
    • Waken
    • Uitvaart
      • Uitvaartbedrijven
  • Inloophuis
  • Mantelzorg
    • Praktische hulp
    • Juiste informatie krijgen
    • Emotionele steun
  • Zorgplanning
    • Hulpmiddelen voor gesprekken
    • Wensverklaringen
  • Agenda
  • Blog
    • Mariska Overman
      • Een moeder die er niet meer is
      • Sociaal sterven
      • Rare rouw?
      • Digitale nalatenschap, een zegen?
      • In het land der rouwenden is niemand koning
      • Praten over de dood is zo gek nog niet
      • Toekomstige herinneringen
      • Oneindig leven
      • Zie de mens
      • Een kleine dood
      • You are dead
      • Zomer
      • Sterven als een eskimo
      • Lijkenpikkers
      • To be or not to be?
      • Catch 22
      • Geen sinecure
      • Het gekke van rouw
      • Dubbel dood
      • Ooit
      • Van ‘vechten tegen’ naar ‘vechten voor’
      • Carpe diem, maar met mate
      • De stomste verjaardag ooit
      • Een stappenplan voor doodgaan
      • De ander ben jij
      • De zin en onzin van een bucketlist
      • Pokémon Go
      • De Begraafplaats
      • De ziel van de uitvaartondernemer
      • Niemand die het ziet
      • Chemo voor de ziel?
      • De dood in je achterzak
      • Nog één keer
      • Er is alleen het nu
      • Nieuwjaarswens
      • De dood – Niet te bevatten
      • MH-17
      • Dag lief broertje
      • Zij die Nederland helpen sterven?
      • Al mijn doden
      • “Maar het leven zo is leuker”
      • 44
      • Onsterfelijk tot het einde
      • Hemelse proporties
      • Met een buiging
      • Het woord van de dood
      • Ik stond erbij en ik keek ernaar
      • Een goede dood is geen dood
      • Waardig dood zijn
      • De dood leeft
    • Rob Bruntink
      • Quite Discontinuous
      • Ik ben ik ben ik ben
      • Een begraafplaats is ook een plek van liefde
    • Marinus van den Berg
      • Staande houden op één been
      • Leven naar de dood
      • Soms willen zorgverleners graag de regie
      • Wijds
      • Niet gewild
      • In de stilte
      • Ongeneeslijk gemis
      • Sterven in een geleend bed
      • Aandacht voor familie
      • Het uitleenbed
      • Geen kijkuur
      • Rouwen in december
      • Ik was er niet bij
  • Actueel
    • Recensies
    • Nieuwsarchief
      • Nieuws 2017
      • Nieuws 2016
      • Nieuws 2015
      • Nieuws 2014
      • Nieuws 2013
      • Nieuws 2012
      • Nieuws 2011
      • Nieuws 2010
      • Nieuws 2009
      • Nieuws 2008
      • Nieuws 2007
      • Nieuws 2006
      • Nieuws 2005
      • Nieuws 2004
      • Nieuws 2003
      • Nieuws 2002
      • Nieuws 2001
      • Nieuws 2000
      • Nieuws 1999
  • Encyclopedie
    • A-F
    • G-L
    • M-R
    • S-Z

Een moeder die er niet meer is

In 2012 overleed mijn moeder. Ze was vijfenzestig. Dat is niet oud, maar wel een heel leven. Een leven vol mooie en nare gebeurtenissen. Ze kwam uit een gezin van twee: zij en een oudere zus. Ze groeide op in de stad waar ik woon: Hengelo. Ze trouwde met mijn vader, woonde kort bij hem en zijn vader in Eibergen, en kwam ongeveer een half jaar na mijn geboorte terug in haar geboortestad. ‘Ik moet de kerktoren van Hengelo kunnen zien’, zei ze altijd. Nooit meer weg. Tot ze stierf. Toen was ze weg. Niet in onze herinnering, maar wel in het echt.

Als ik nu bij mijn vader kom, is ze er niet. En er is steeds minder van haar. Mijn vader is, na een zware tijd, verder gegaan. Hij heeft een soort van vriendin. Hij maakt het huis waar hij met mijn moeder woonde steeds meer tot het zijne. Spullen gaan weg, nieuwe worden toegevoegd. Langzaam vervaagt de afdruk van mijn moeder op die plek. Dat is goed, dat is zijn leven, zijn manier van verder gaan. Ik vind het lastiger. Wat mij betreft had het een klein museum mogen zijn. Een plek waar ik binnen kan stappen en kan doen alsof mijn moeder alleen maar even naar boven is gelopen om iets op te halen. Waar ik de lucht kan opsnuiven en haar nog vaag kan ruiken. Waar ik haar sigaretten op tafel zie liggen, naast het metalen bakje dat ze mee naar buiten nam om de as in te gooien. Want sinds ze kleinkinderen had, rookte ze ook in eigen huis alleen nog maar buiten.

Ik wil op de bank gaan zitten, mijn ogen sluiten, en mijn kinderen ruzie horen maken over wie er in haar stoel mag zitten, en haar dan horen zeggen: jullie mogen er om de beurten in zitten. Niet dat die stoel op zichzelf zo bijzonder was, maar het was háár stoel. De stoel is weg. Mijn vader deed hem uiteindelijk naar de kringloopwinkel. Ik heb daar verschillende keren bijgestaan en gedacht: niemand die hier loopt weet van wie deze stoel was. Niemand weet dat er een leven verbonden was aan die stoel. Niemand weet dat ik, vlak voor ze overleed, op die leuning zat, haar in mijn armen houdend, troostend omdat ze zo bang was om dood te gaan.

Langzaam glijdt ze door mijn handen, spullen verdwijnen, herinneringen worden vager. Haar hele leven is gecomprimeerd tot een verleden waar niemand nog bij kan. Ik weet dat de spullen in haar huis haar niet vast kunnen houden. Zoals ik haar niet meer kan vasthouden. Ik kijk naar de kerktoren van Hengelo. Ik hoefde hem nooit te zien. Ik had er niets mee. Nu wel. Zoals zij hem ooit zag als baken, zie ik dat nu ook. Als baken van een moeder die er niet meer is.

Footer

Nieuwsbrief Palliatieve Zorg

Blijf op de hoogte, en schrijf je in voor de nieuwsbrief. Je mailadres is in veilige handen bij ons, we doen er verder niets mee.

Snel naar

  • Contact
  • Colofon
  • Vrijwaring
  • Copyright
  • Doneer
  • Nieuwsbrief
  • Over deze site
  • FAQ

Copyright © 2022