• Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de voettekst

Palliatieve zorg

  • Palliatieve zorg
    • Wat is palliatieve zorg?
      • Verlichting van klachten
        • Pijnbestrijding
        • Symptoombestrijding
      • Begeleiding
        • Gesprekken
        • Levensvragen
        • Complementaire zorg
    • Waar vind ik het?
      • Thuis
        • Mantelzorg
        • Hulpmiddelen
        • Ondersteuning door vrijwilligers
        • Maaltijdvoorziening
        • Alarmering
      • In het ziekenhuis
    • Wanneer start palliatieve zorg?
      • Kanker
      • Dementie
      • Longziekten
      • Hartfalen
      • Nierfalen
      • Parkinson
      • Kinderen
    • Voordelen van palliatieve zorg
    • Vooroordelen over palliatieve zorg
    • Waarom heet het zo?
    • Extra hulp
    • Verhouding tot euthanasie
    • Goede doelen
    • Particuliere thuiszorg
  • Hospice
    • Opname
    • Kosten
    • Historie
  • Levenseinde
    • Waar wil ik sterven?
    • Het gewone sterven
    • Feiten over sterven
    • Misverstanden
    • Levenseindegesprekken
      • Hoop
    • Beslissingen over het levenseinde
      • Euthanasie en hulp bij zelfdoding
      • Palliatieve sedatie
      • Stoppen met eten en drinken
      • Andere beslissingen
      • Overbehandeling
    • Waken
    • Uitvaart
      • Uitvaartbedrijven
  • Inloophuis
  • Mantelzorg
    • Praktische hulp
    • Juiste informatie krijgen
    • Emotionele steun
  • Zorgplanning
    • Hulpmiddelen voor gesprekken
    • Wensverklaringen
  • Agenda
  • Blog
    • Mariska Overman
      • Een moeder die er niet meer is
      • Sociaal sterven
      • Rare rouw?
      • Digitale nalatenschap, een zegen?
      • In het land der rouwenden is niemand koning
      • Praten over de dood is zo gek nog niet
      • Toekomstige herinneringen
      • Oneindig leven
      • Zie de mens
      • Een kleine dood
      • You are dead
      • Zomer
      • Sterven als een eskimo
      • Lijkenpikkers
      • To be or not to be?
      • Catch 22
      • Geen sinecure
      • Het gekke van rouw
      • Dubbel dood
      • Ooit
      • Van ‘vechten tegen’ naar ‘vechten voor’
      • Carpe diem, maar met mate
      • De stomste verjaardag ooit
      • Een stappenplan voor doodgaan
      • De ander ben jij
      • De zin en onzin van een bucketlist
      • Pokémon Go
      • De Begraafplaats
      • De ziel van de uitvaartondernemer
      • Niemand die het ziet
      • Chemo voor de ziel?
      • De dood in je achterzak
      • Nog één keer
      • Er is alleen het nu
      • Nieuwjaarswens
      • De dood – Niet te bevatten
      • MH-17
      • Dag lief broertje
      • Zij die Nederland helpen sterven?
      • Al mijn doden
      • “Maar het leven zo is leuker”
      • 44
      • Onsterfelijk tot het einde
      • Hemelse proporties
      • Met een buiging
      • Het woord van de dood
      • Ik stond erbij en ik keek ernaar
      • Een goede dood is geen dood
      • Waardig dood zijn
      • De dood leeft
    • Rob Bruntink
      • Quite Discontinuous
      • Ik ben ik ben ik ben
      • Een begraafplaats is ook een plek van liefde
    • Marinus van den Berg
      • Staande houden op één been
      • Leven naar de dood
      • Soms willen zorgverleners graag de regie
      • Wijds
      • Niet gewild
      • In de stilte
      • Ongeneeslijk gemis
      • Sterven in een geleend bed
      • Aandacht voor familie
      • Het uitleenbed
      • Geen kijkuur
      • Rouwen in december
      • Ik was er niet bij
  • Actueel
    • Recensies
    • Nieuwsarchief
      • Nieuws 2017
      • Nieuws 2016
      • Nieuws 2015
      • Nieuws 2014
      • Nieuws 2013
      • Nieuws 2012
      • Nieuws 2011
      • Nieuws 2010
      • Nieuws 2009
      • Nieuws 2008
      • Nieuws 2007
      • Nieuws 2006
      • Nieuws 2005
      • Nieuws 2004
      • Nieuws 2003
      • Nieuws 2002
      • Nieuws 2001
      • Nieuws 2000
      • Nieuws 1999
  • Encyclopedie
    • A-F
    • G-L
    • M-R
    • S-Z

Geen sinecure

Praten over de doodOnlangs ontmoette ik Karin. Karin is tweeëndertig en gaat dood. Preciezer gezegd, want dood gaan we allemaal: ze heeft kanker met uitzaaiingen en weet dat ze niet ontzettend lang meer zal leven. En niemand weet exact hoe lang ‘niet ontzettend lang’ is, maar ze zal niet oud worden. Karin is de spiegel van ons aller toekomst, en op een dag zullen we allen zelf Karin zijn.

Ik heb met haar gesproken, en onmiddellijk merkte ik (weer) hoe moeilijk praten met iemand die dood gaat kan zijn. Zelfs als je je professioneel met het onderwerp bezighoudt, blijkt het niet eenvoudig. Ik betrapte mezelf erop dat ik me bijna bij elke zin bewust was van de impact: was ik te direct? Te nieuwsgierig? Of wek ik de indruk medelijden te hebben en wil ze dat niet? Of straal ik onbewust opluchting uit: zij gaat, ik niet? Al is die gedachte onzinnig, want niets garandeert dat ik langer leef dan zij, de dood wacht niet op diagnoses om toe te slaan.

Allerlei gedachten die ik had, kwamen ineens op een weegschaal terecht. En alles lijkt ineens tegelijkertijd zo triviaal en zo belangrijk. En belachelijk. Alle ervaringen die ik deel, voelen onzinnig. Want wat is nog erg in het licht van de dood? Niets toch? Alles wat in mijn leven op dit moment rampzalig is, valt weg in dat licht. Dus spreek ik die gedachten niet uit. Of wel, en voel ik me daarna belachelijk of zeurderig.

Ik weet niet wat Karin achteraf dacht over onze ontmoeting. Ik heb het niet gevraagd, want ook dat voelde weer overdreven Of sentimenteel. Of aanstellerig. En eigenlijk maakt het niet uit. Wat ik wil zeggen met dit blog is dat het gewoonweg ingewikkeld is. Het ongemak dat ik voelde, dat waarschijnlijk veel mensen voelen, is er, en dat zal niet zomaar verdwijnen. Maar ik voel me liever ongemakkelijk dan dat ik het uit de weg ga. Ik twijfel liever over wat ik zeg dan dat ik zonder twijfel alle Karins ga ontwijken.

Praten met iemand die dood gaat. Het is geen sinecure, er is geen recept voor, maar het is zó belangrijk. Want ondanks alle onzekerheid die ik erbij ervaar, ervaar ik ook contact en menselijkheid. En dat is waardevol. Voor Karin, hoop ik, voor mij. Meer kunnen we niet voor elkaar betekenen, toch?

P.S: er is een vrij simpele oplossing voor al die gedachten en twijfels in dit soort ontmoetingen (die ook geldt voor praten met iemand die rouwt): benoem het. Beter zeggen dat je niet weet wat je moet zeggen, dan het niet zeggen.

Footer

Nieuwsbrief Palliatieve Zorg

Blijf op de hoogte, en schrijf je in voor de nieuwsbrief. Je mailadres is in veilige handen bij ons, we doen er verder niets mee.

Snel naar

  • Contact
  • Colofon
  • Vrijwaring
  • Copyright
  • Doneer
  • Nieuwsbrief
  • Over deze site
  • FAQ

Copyright © 2022