• Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de voettekst

Palliatieve zorg

  • Palliatieve zorg
    • Wat is palliatieve zorg?
      • Verlichting van klachten
        • Pijnbestrijding
        • Symptoombestrijding
      • Begeleiding
        • Gesprekken
        • Levensvragen
        • Complementaire zorg
    • Waar vind ik het?
      • Thuis
        • Mantelzorg
        • Hulpmiddelen
        • Ondersteuning door vrijwilligers
        • Maaltijdvoorziening
        • Alarmering
      • In het ziekenhuis
    • Wanneer start palliatieve zorg?
      • Kanker
      • Dementie
      • Longziekten
      • Hartfalen
      • Nierfalen
      • Parkinson
      • Kinderen
    • Voordelen van palliatieve zorg
    • Vooroordelen over palliatieve zorg
    • Waarom heet het zo?
    • Extra hulp
    • Verhouding tot euthanasie
    • Goede doelen
    • Particuliere thuiszorg
  • Hospice
    • Historie
    • Hospice De Duinsche Hoeve
  • Levenseinde
    • Waar wil ik sterven?
    • Het gewone sterven
    • Feiten over sterven
    • Misverstanden
    • Levenseindegesprekken
      • Hoop
    • Beslissingen over het levenseinde
      • Euthanasie en hulp bij zelfdoding
      • Palliatieve sedatie
      • Stoppen met eten en drinken
      • Andere beslissingen
      • Overbehandeling
    • Waken
    • Uitvaart
      • Uitvaartbedrijven
  • Inloophuis
  • Mantelzorg
    • Praktische hulp
    • Juiste informatie krijgen
    • Emotionele steun
  • Zorgplanning
    • Hulpmiddelen voor gesprekken
    • Wensverklaringen
  • Agenda
  • Blog
    • Mariska Overman
      • Een moeder die er niet meer is
      • Sociaal sterven
      • Rare rouw?
      • Digitale nalatenschap, een zegen?
      • In het land der rouwenden is niemand koning
      • Praten over de dood is zo gek nog niet
      • Toekomstige herinneringen
      • Oneindig leven
      • Zie de mens
      • Een kleine dood
      • You are dead
      • Zomer
      • Sterven als een eskimo
      • Lijkenpikkers
      • To be or not to be?
      • Catch 22
      • Geen sinecure
      • Het gekke van rouw
      • Dubbel dood
      • Ooit
      • Van ‘vechten tegen’ naar ‘vechten voor’
      • Carpe diem, maar met mate
      • De stomste verjaardag ooit
      • Een stappenplan voor doodgaan
      • De ander ben jij
      • De zin en onzin van een bucketlist
      • Pokémon Go
      • De Begraafplaats
      • De ziel van de uitvaartondernemer
      • Niemand die het ziet
      • Chemo voor de ziel?
      • De dood in je achterzak
      • Nog één keer
      • Er is alleen het nu
      • Nieuwjaarswens
      • De dood – Niet te bevatten
      • MH-17
      • Dag lief broertje
      • Zij die Nederland helpen sterven?
      • Al mijn doden
      • “Maar het leven zo is leuker”
      • 44
      • Onsterfelijk tot het einde
      • Hemelse proporties
      • Met een buiging
      • Het woord van de dood
      • Ik stond erbij en ik keek ernaar
      • Een goede dood is geen dood
      • Waardig dood zijn
      • De dood leeft
    • Rob Bruntink
      • Quite Discontinuous
      • Ik ben ik ben ik ben
      • Een begraafplaats is ook een plek van liefde
    • Marinus van den Berg
      • Staande houden op één been
      • Leven naar de dood
      • Soms willen zorgverleners graag de regie
      • Wijds
      • Niet gewild
      • In de stilte
      • Ongeneeslijk gemis
      • Sterven in een geleend bed
      • Aandacht voor familie
      • Het uitleenbed
      • Geen kijkuur
      • Rouwen in december
      • Ik was er niet bij
  • Actueel
    • Recensies
    • Nieuwsarchief
      • Nieuws 2017
      • Nieuws 2016
      • Nieuws 2015
      • Nieuws 2014
      • Nieuws 2013
      • Nieuws 2012
      • Nieuws 2011
      • Nieuws 2010
      • Nieuws 2009
      • Nieuws 2008
      • Nieuws 2007
      • Nieuws 2006
      • Nieuws 2005
      • Nieuws 2004
      • Nieuws 2003
      • Nieuws 2002
      • Nieuws 2001
      • Nieuws 2000
      • Nieuws 1999
  • Encyclopedie
    • A-F
    • G-L
    • M-R
    • S-Z

In het land der rouwenden is niemand koning

“Ik dacht altijd dat een ouder verliezen het ergste is dat je kan overkomen. Maar dat is niet zo. Een kind verliezen, dat is het allerergste dat je kan gebeuren”. Het zijn niet mijn woorden. Ik las het recent in een interview. Het zijn wel woorden die ik vaker las en hoorde. Een kind verliezen. Dat is echt het allerergste. Schijnt.

Weet je wat ik pas erg vind? Dat je iemand verliest; een vader, een partner, een broer. En dat je dan hoort dat het eigenlijk niet het allerergste is. Dat het altijd erger kan. Want je had je kind kunnen verliezen. En dat is het allerergste. Of dat je wel een kind verliest. Maar dat het erger kan, want ze was nog jong, je was er nog niet zo lang aan gehecht. Of ze was gelukkig al veertien, een baby, dát is pas erg.

Mensen hebben kennelijk behoefte aan een rangorde in leed. Ik vind dat wonderlijk. Hoe kan ik mijn verlies nu gaan afwegen tegen het verlies van een ander? Hoe kan ik met droge ogen beweren dat een kind verliezen het ergste is, tegen iemand die na 43 jaar huwelijk een partner verloor? En wat is een kind dan? Is dat tot achttien jaar? Dus iemand van negentien is al weer iets minder erg? En is een kind van zeven verliezen dan erger dan een tienjarige? En hoe zit het met levenloos geboren baby’s? Zijn dat al kinderen of niet? Ik heb zelfs eens te horen gekregen dat het ongeluk van mijn broertje minder erg was dan de zelfmoord van een vriend van diegene die het me zei. Want, en dit zijn wederom niet mijn woorden: “een ongeluk is pech, maar met zelfmoord blijf je met vragen zitten, dat is nog veel erger”. Tsja. Wat een mazzel voor ons. En voor mijn broertje.

Leed mag en kan niet in getallen uitgedrukt worden, en al zeker niet in meer of minder. Elk verlies is erg voor degenen die achter blijven, en ieder verliest een eigen mens. Mijn overleden broertje was ook een zoon. En een vriend. En een neef. Mijn overleden moeder was ook een partner. En een tante, een vriendin, een zus. In plaats van die posities in volgorde van belangrijkheid te zetten, kunnen we ze beter optellen bij elkaar. Dan kom je misschien ook iets meer in de buurt van de grootsheid en alomvattendheid van zo’n verlies. Want hoe je het ook bekijkt, in het land der rouwenden is niemand koning.

Footer

Nieuwsbrief Palliatieve Zorg

Blijf op de hoogte, en schrijf je in voor de nieuwsbrief. Je mailadres is in veilige handen bij ons, we doen er verder niets mee.

Snel naar

  • Contact
  • Colofon
  • Vrijwaring
  • Copyright
  • Doneer
  • Nieuwsbrief
  • Over deze site
  • FAQ

Copyright © 2025