Ik weet dat het onderwerp ‘dood’ voor veel mensen een beladen onderwerp is. De meesten willen er liever niets over horen, soms zelfs niet als het voor henzelf of een naaste een concrete realiteit geworden is. Maar naïef als ik ben, dacht ik altijd dat mensen uit de gerelateerde branches (uitvaart en zorg), daar wel anders mee omgingen. Inmiddels weet ik wel dat dat een illusie is. Ook mensen uit de branche spreken zelf vaak verrassend weinig met eigen naasten over dit onderwerp. En het vastleggen van hun wensen voor later is ook niet zo gebruikelijk als je zou verwachten bij deze groep mensen.
Laatst werd ik weer even fijntjes op dit feit gedrukt. Op de televisie (RTL 4) was een programma dat ‘Zolang ik leef’ heet. Dat ging over vijf mensen die ongeneeslijk ziek zijn. Zij werden gedurende de tijd die ze nog hebben gevolgd door presentator Peter van der Vorst.
Wat schetste mijn verbazing toen ik op een woensdagavond op Facebook het bericht zag van een verontwaardigde uitvaartondernemer over de reclames van Yarden en Monuta die kennelijk in de reclameblokken voorbij waren gekomen, rondom een uitzending van ‘Zolang ik leef’. De strekking van het bericht was dat het asociaal was van die uitvaartbedrijven om bij zo’n gevoelig onderwerp als ernstig ziek en sterven een reclame over uitvaarten te laten zien.
Misschien ligt het aan mij, maar ik was geschokt. Vanwege die reactie, wel te verstaan. Want iemand die gaat sterven heeft een uitvaart nodig toch? Als er kookprogramma’s op televisie zijn, zie je reclame over etenswaren tussendoor. Als er lifestyleprogrammas op zijn zie je reclames van woonwinkels. Waarom dan niet uitvaartreclames als het gaat over ziek zijn en sterven? Kennelijk is dat nog steeds een erg ingewikkeld ding, als zelfs mensen uit de branche zelf dit als een soort lijkenpikkerij zien.
En ik vind dat zo intens jammer. Wat zou het toch geweldig zijn als we eindelijk eens durven zien dat de dood, en daarmee de uitvaart die als wezenlijk onderdeel én belangrijk ritueel een rol speelt, er gewoon mag zijn? En dat daar geld aan verdiend wordt, dat ook dat geen issue meer is? Die arts in het ziekenhuis doet zijn werk ook niet voor niets, toch? Of vinden we hem stiekem ook een commerciële rat?
Ik kan weinig anders concluderen dan dit: als zelfs mensen uit de branche moeite hebben met het combineren van uitvaart en een ernstige ziekte, dan is er nog meer werk te doen dan ik dacht. Veel meer.