Mensen die ernstig ziek zijn krijgen soms erg ingewikkelde keuzes voorgelegd. Tot hoever ga ik door met behandelen? Kies ik wel of niet voor die volgende chemotherapie? Laat ik wel of niet dat ene belastende onderzoek doen? Laat ik me wel of niet opnemen in het ziekenhuis? Er is vaak geen pasklare oplossing voor de duivelse dilemma’s die op hun pad komen. Hoe kan dan tóch de juiste beslissing worden genomen? Hoe kan voorkomen worden dat behandelen óverbehandelen wordt?
In de laatste levensfase moeten vaak moeilijke keuzes gemaakt worden. Moeilijk, omdat niet duidelijk is wat nou de meest verstandige keuze is. Het levert last op, in de vorm van keuzestress, omdat vaak alleen achteraf vastgesteld kan worden of die ene keus de beste was. Maar daar heb je niets aan als je nog een keuze moet maken.
In het algemeen is er zelden een ‘beste keuze’. Hooguit is er een ‘beste keuze’ die voor iedereen anders kan zijn. Of daarvan sprake is, kan enigszins beoordeeld worden aan de hand van een paar hulpmiddelen.
Door een Frans-Canadese professor is het acroniem SURE bedacht (Engels voor ‘Zeker’). Hoe vaker ‘Ja’, hoe meer zekerheid over de juistheid van de beslissing:
Sure of myself –>Voel ik me zeker over de vraag wat voor mij de beste keuze is?
Understand information –> Ken ik de voor- en nadelen van iedere behandeloptie?
Risk-Benefit Ratio –>Weet ik welke voor- en nadelen het belangrijkste zijn voor mij?
Encouragement –>Krijg ik genoeg steun en advies om een keuze te maken?
Hoe vaker ‘Nee’, hoe meer reden om aanvullende informatie te vragen van de behandelaar, of om – t.a.v. het vierde punt – in gesprek te gaan met naasten. Zodat de ‘Nee’s’ zoveel mogelijk ‘Ja’ worden.
Een ander hulpmiddel bestaat uit een rijtje met tien vragen. Als daarop tien keer ‘ja’ wordt geantwoord, kon er geen betere keuze worden gemaakt:
1. Weet je welke opties er zijn?
2. Weet je de voordelen van iedere optie?
3. Ken je de risico’s en bijwerkingen van iedere optie?
4. Weet je voor jezelf welke voordelen er het meest toe doen?
5. Weet je voor jezelf welke nadelen het meest belangrijk voor je zijn?
6. Krijg je van anderen genoeg steun om een keuze te kunnen maken?
7. Kun je een keuze maken, zónder druk of beïnvloeding van anderen?
8. Heb je genoeg advies gekregen om een keuze te kunnen maken?
9. Is het duidelijk voor jou wat de beste keuze is?
10. Voel je je goed bij de keuze die je maakt?
De website www.driegoedevragen.nl kan ook bij de afwegingen helpen.