De verhouding tussen palliatieve zorg en euthanasie is ingewikkeld te noemen. In Nederland kan euthanasie volgens de meeste mensen onderdeel van palliatieve zorgverlening zijn. Maar vanuit internationaal perspectief (kijk bij voorbeeld naar de definitie van de Wereldgezondheidsorganisatie over palliatieve zorg) hoort euthanasie niet thuis in de palliatieve zorgverlening. In de meeste landen van de wereld is euthanasie dan ook niet toegestaan.
Er bestaat in Nederland in feite geen overeenstemming over de plaats van euthanasie in palliatieve zorgverlening. Kijk je bij voorbeeld naar de visie op euthanasie in de hospicezorg, dan blijkt 85% van de hospices in Nederland euthanasie toe te staan. Dat wil zeggen dat óf de hospice-arts de uitvoering van euthanasie niet afwijst, óf het hospice ervoor open staat dat de eigen huisarts van de zieke de euthanasie binnen de muren van het hospice uitvoert. Wie voor opname in een hospice kiest en al bij voorbaat denkt te weten dat hij of zij euthanasie wil, doet er verstandig aan navraag te doen naar het standpunt van het hospice.
Overigens is het in de praktijk vaak zo dat de wens om euthanasie, die aan het begin van het verblijf in een hospice vaak nadrukkelijk aanwezig kan zijn, na verloop van tijd verdwijnt omdat de zieke ervaart hoeveel leed palliatieve zorg kan wegnemen. Dit sluit echter niet uit dat er altijd mensen zullen zijn die bij hun oorspronkelijke wens blijven. In de praktijk is dit echter wel een minderheid.
Volgorde
Als je naar de verhouding tussen palliatieve zorg en euthanasie kijkt, kun je constateren dat Nederland een unieke positie heeft wat betreft de volgorde waarin het één en het ander zich heeft ontwikkeld. Hoewel in bijna alle landen van de wereld eerst geïnvesteerd is in de ontwikkeling van palliatieve zorg en er soms pas daarna een maatschappelijke en/of politieke discussie ontstond over euthanasie (zoals in Canada of Frankrijk), gebeurde dat in Nederland andersom: sinds de jaren ’70 van de vorige eeuw is er discussie over euthanasie. Deze discussie heeft geleid tot een Euthanasiewet die in 2001 van kracht werd. Pas daarna is de overheid gaan investeren in de ontwikkeling en verbetering van palliatieve zorg. Er kan gedacht worden dat de investeringen van de overheid in palliatieve zorg versneld zijn door het debat over euthanasie. Er kan ook gedacht worden dat de ontwikkeling van regelgeving op gebied van euthanasie de ontwikkeling van palliatieve zorg juist vertraagd heeft.