• Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de voettekst

Palliatieve zorg

  • Palliatieve zorg
    • Wat is palliatieve zorg?
      • Verlichting van klachten
        • Pijnbestrijding
        • Symptoombestrijding
      • Begeleiding
        • Gesprekken
        • Levensvragen
        • Complementaire zorg
    • Waar vind ik het?
      • Thuis
        • Mantelzorg
        • Hulpmiddelen
        • Ondersteuning door vrijwilligers
        • Maaltijdvoorziening
        • Alarmering
      • In het ziekenhuis
    • Wanneer start palliatieve zorg?
      • Kanker
      • Dementie
      • Longziekten
      • Hartfalen
      • Nierfalen
      • Parkinson
      • Kinderen
    • Voordelen van palliatieve zorg
    • Vooroordelen over palliatieve zorg
    • Waarom heet het zo?
    • Extra hulp
    • Verhouding tot euthanasie
    • Goede doelen
    • Particuliere thuiszorg
  • Hospice
    • Historie
    • Hospice De Duinsche Hoeve
  • Levenseinde
    • Waar wil ik sterven?
    • Het gewone sterven
    • Feiten over sterven
    • Misverstanden
    • Levenseindegesprekken
      • Hoop
    • Beslissingen over het levenseinde
      • Euthanasie en hulp bij zelfdoding
      • Palliatieve sedatie
      • Stoppen met eten en drinken
      • Andere beslissingen
      • Overbehandeling
    • Waken
    • Uitvaart
      • Uitvaartbedrijven
  • Inloophuis
  • Mantelzorg
    • Praktische hulp
    • Juiste informatie krijgen
    • Emotionele steun
  • Zorgplanning
    • Hulpmiddelen voor gesprekken
    • Wensverklaringen
  • Agenda
  • Blog
    • Mariska Overman
      • Een moeder die er niet meer is
      • Sociaal sterven
      • Rare rouw?
      • Digitale nalatenschap, een zegen?
      • In het land der rouwenden is niemand koning
      • Praten over de dood is zo gek nog niet
      • Toekomstige herinneringen
      • Oneindig leven
      • Zie de mens
      • Een kleine dood
      • You are dead
      • Zomer
      • Sterven als een eskimo
      • Lijkenpikkers
      • To be or not to be?
      • Catch 22
      • Geen sinecure
      • Het gekke van rouw
      • Dubbel dood
      • Ooit
      • Van ‘vechten tegen’ naar ‘vechten voor’
      • Carpe diem, maar met mate
      • De stomste verjaardag ooit
      • Een stappenplan voor doodgaan
      • De ander ben jij
      • De zin en onzin van een bucketlist
      • Pokémon Go
      • De Begraafplaats
      • De ziel van de uitvaartondernemer
      • Niemand die het ziet
      • Chemo voor de ziel?
      • De dood in je achterzak
      • Nog één keer
      • Er is alleen het nu
      • Nieuwjaarswens
      • De dood – Niet te bevatten
      • MH-17
      • Dag lief broertje
      • Zij die Nederland helpen sterven?
      • Al mijn doden
      • “Maar het leven zo is leuker”
      • 44
      • Onsterfelijk tot het einde
      • Hemelse proporties
      • Met een buiging
      • Het woord van de dood
      • Ik stond erbij en ik keek ernaar
      • Een goede dood is geen dood
      • Waardig dood zijn
      • De dood leeft
    • Rob Bruntink
      • Quite Discontinuous
      • Ik ben ik ben ik ben
      • Een begraafplaats is ook een plek van liefde
    • Marinus van den Berg
      • Staande houden op één been
      • Leven naar de dood
      • Soms willen zorgverleners graag de regie
      • Wijds
      • Niet gewild
      • In de stilte
      • Ongeneeslijk gemis
      • Sterven in een geleend bed
      • Aandacht voor familie
      • Het uitleenbed
      • Geen kijkuur
      • Rouwen in december
      • Ik was er niet bij
  • Actueel
    • Recensies
    • Nieuwsarchief
      • Nieuws 2017
      • Nieuws 2016
      • Nieuws 2015
      • Nieuws 2014
      • Nieuws 2013
      • Nieuws 2012
      • Nieuws 2011
      • Nieuws 2010
      • Nieuws 2009
      • Nieuws 2008
      • Nieuws 2007
      • Nieuws 2006
      • Nieuws 2005
      • Nieuws 2004
      • Nieuws 2003
      • Nieuws 2002
      • Nieuws 2001
      • Nieuws 2000
      • Nieuws 1999
  • Encyclopedie
    • A-F
    • G-L
    • M-R
    • S-Z

Pijnbestrijding

Essentieel voor de pijnbestrijding in de palliatieve zorg is dat pijn breed geïnterpreteerd wordt (de ‘totale pijn-visie’). De pijn van een zieke bestaat niet alleen uit lichamelijk lijden, maar kan ook veroorzaakt worden door psychologisch, sociaal of spiritueel lijden.

Onder psychologisch lijden kunnen bijvoorbeeld gevoelens van angst, onbegrip en machteloosheid worden verstaan.

Sociaal lijden kan verwijzen naar de verliezen die de patiënt ervaart. Wat werk, gezag, sociale positie of inkomen betreft, moet een zieke immers het nodige incasseren.

Levensvragen

Met spiritueel lijden wordt onder meer gedoeld op de vele levens- of zingevingsvragen die in de laatste fase kunnen opkomen: waarom gebeurt dit met mij, waarom laat God toe dat ik zo moet lijden, wat is de bedoeling of zin van het leven? Al deze facetten beïnvloeden de mate waarin een patiënt pijn ervaart.

De breedte van de pijn-interpretatie klinkt ook door in de definitie van pijn die in de praktijk van de palliatieve zorg het meest gehanteerd wordt: pijn is alles waarvan de patiënt zegt dat het au doet. Deze kernachtige formulering maakt duidelijk dat het begrip pijn niet afhankelijk is van wat de hulpverleners als pijn zien. Het stelt de subjectieve beleving van de patiënt centraal.

Ieder mens ervaart pijn op zijn eigen manier. Wat de één erge pijn noemt, vindt de ander slechts matige pijn. De mate waarin pijn wordt beleefd, is onder meer afhankelijk van de gemoedstoestand van de patiënt (de ene keer kan hij meer hebben dan de andere keer), van eerdere ervaringen met pijn en van de culturele of religieuze achtergrond van de patiënt. In de pijnbehandeling wordt aan al deze aspecten aandacht besteed.

Diverse vormen van pijnbestrijding

Voor de bestrijding van pijn hebben palliatieve hulpverleners diverse pijlen op hun boog. In het algemeen zijn pillen het belangrijkst. De farmacologische pijnbestrijding bij kankerpatiënten vindt plaats volgens een soort drietraps-raket, de zogeheten analgetische ladder. Deze richtlijn is opgesteld door de Wereldgezondheidsorganisatie.

Bij lichte pijn wordt gestart met paracetamol of met ontstekingsremmers (NSAID’s): naproxen, ibuprofen of diclofenac. Zijn deze medicijnen niet toereikend, dan wordt de medicatie aangevuld met zwakwerkende opioïden als codeïne of tramadol. Onderdrukken ook deze middelen de pijn niet meer, dan komen – stap drie – de sterkere opioïden aan de orde, zoals morfine. In de praktijk wordt stap twee overigens vaak overgeslagen.

Om optimale pijnbeheersing te bereiken, hebben hulpverleners – naast medicijnen – diverse andere mogelijkheden. Zenuwblokkades, palliatieve, chirurgische operaties, psychologische ondersteuning en fysiotherapie staan ook tot hun beschikking.

Daarnaast kunnen zogeheten aanvullende zorgvormen ingezet worden. Die zijn vooral gericht op het welbevinden van de patiënt, en kunnen het algehele gevoel van ontspanning en comfort bevorderen. Het gaat hier bijvoorbeeld om ontspanningsoefeningen, massages of therapeutic touch.

Verder is er de overtuiging dat ‘gewone menselijke aandacht’ ook een goede pijnstiller kan zijn. Een gewoon praatje dus, van mens tot mens. Het kan zoveel schelen.

N.B.

Artikelen op deze website kunt u gratis lezen. Een donatie voor de auteur (Rob Bruntink) is welkom. Dat kan hier.

Footer

Nieuwsbrief Palliatieve Zorg

Blijf op de hoogte, en schrijf je in voor de nieuwsbrief. Je mailadres is in veilige handen bij ons, we doen er verder niets mee.

Snel naar

  • Contact
  • Colofon
  • Vrijwaring
  • Copyright
  • Doneer
  • Nieuwsbrief
  • Over deze site
  • FAQ

Copyright © 2023